5 rzeczy, których nie wiesz o chlebie

Chleb i woda – nie ma głoda

zajmuje specjalne miejsce w słowiańskiej, a przede wszystkim w polskiej tradycji. Świadczą o tym setki przysłów na temat chleba jak chociażby „Biedna to kraina, gdzie chleb się kończy, a kamień zaczyna” czy „Chleb i woda – nie ma głoda”. Szacunek do chleba jest głęboko zakorzeniony w naszej kulturze, można rzec, że odbija się w nim cały ludowy światopogląd. Już sam proces przygotowywania pieczywa był obwarowany licznymi przepisami oraz zaklęciami. Również z narzędziami, przy pomocy których wypiekało się go i przechowywało wiązały się swoiste wierzenia.

Pieczywo dla zmarłego

dalej zajmuje szczególne miejsce w tradycji obrzędowej – od wielkich świąt, aż po rodzinne uroczystości, takie jak wesela czy pogrzeby. Nieodłącznym elementem każdej uroczystości weselnej był kołacz – symbol mądrości, gościnności oraz płodności. Z kolei w czasie pogrzebów chleb zajmował szczególne miejsce, gdyż pieczywo było pożywieniem dla duszy zmarłego, a także środkiem ochrony przed atakami pochodzącymi ze świata zmarłych. Na zajmował honorowe miejsce, a współczesne dzielenie się opłatkiem jest pochodną staropolskiego zwyczaju łamania się chlebem obrzędowym. Towarzyszył również rozpoczynaniu najważniejszych prac gospodarskich, nie mogło go także zabraknąć przy rozpoczynaniu zbiorów.

Chleb ma już 9000 lat

Jednakże chleb jest obecny nie tylko w kulturze słowiańskiej, ale także w kulturach innych narodów. Około 9 tysięcy lat temu w Mezopotamii po raz pierwszy rozpoczęto systematyczną uprawę jęczmienia oraz pszenicy do wypieku chleba i prawdopodobnie wtedy rozpoczęła się jego długa historia, która trwa do dnia dzisiejszego.

Chleb w grobowcu tutanchamona

Mezopotamia nie była jedynym ośrodkiem, gdzie w starożytności rozpoczęto wypiek pieczywa, słynął z tego także starożytny Egipt. Przy pomocy chleba składano ofiary bogom i w ten sposób znalazł się on między innymi w grobowcu Tutanchamona. Był on także doskonale znany w starożytnej Grecji oraz w Rzymie, gdzie spożywano go do trzech posiłków.

Oda do… chleba

Wzmianki o nim można napotkać także w dziełach Homera. Z kolei pierwsze informacje na temat chleba w Polsce pochodzą z pierwszych wieków naszej ery, zaś w XIII wieku znano już blisko dziesięć różnych gatunków chleba.