Czego brakuje seniorom? Informacji, infrastruktury, dostępu do kultury

Według Eurostatu w 2060 roku będziemy jednym z najstarszych społeczeństw Europy. Aż 33 proc. Polek i Polaków osiągnie tzw. trzeci wiek (65+). Co więcej, już teraz 16 proc. Polaków jest w wieku poprodukcyjnym, a w niektórych polskich gminach procent ten wynosi kilka, a nawet kilkanaście punktów więcej. Jednocześnie w badaniach europejskich dyskryminacja ze względu na wiek jest wymieniana jako najczęściej doświadczana forma dyskryminacji w Polsce. Problem ten objawia się na różnych poziomach – m.in. w dostępie do .

Jak wygląda obecnie oferta kulturalna, z której korzystać mogą najstarsi mieszkańcy polskich miast? Czy władze i środowiska kulturalne pracują nad rozwojem kultury, myśląc o aktywnych i z różnych powodów nieaktywnych osobach starszych? Jak tworzyć ofertę i skutecznie docierać z nią do aktywnych oraz samotnych i wykluczonych seniorów? Czy starsze i nowe budynki instytucji kultury w polskich miastach są dostosowane do potrzeb osób starszych? Jak sprawić, by kultura była narzędziem realnej zmiany w życiu wykluczonych seniorów?

Autorzy raportu zauważają problemy w zakresie polityki informacyjnej, infrastruktury, oferty kulturalnej, typu uczestnictwa w wydarzeniach oraz jego kosztów.

– W Polsce nadal nie zwraca się uwagi na wiele obszarów, które dotyczą jakości życia najstarszych mieszkańców miast. Miasta muszą dostosować program wydarzeń społecznych i kulturalnych do potrzeb i możliwości różnych seniorów, bardziej i mniej aktywnych z różnych powodów: społecznych, zdrowotnych, charakterologicznych i ekonomicznych. Sztuką jest też dotarcie do odbiorców. Należy pamiętać np., że aż 81 proc. seniorów nie korzysta z internetu. W związku z tym instytucje i organizacje powinny prowadzić również odpowiednią politykę informacyjną – mówi Marta Żakowska, inicjatorka badania, redaktorka naczelna „Magazynu Miasta”.

Według seniorów niektóre wydarzenia są źle organizowane m.in. dlatego, że odbywają się w złych godzinach, zbyt rzadko w tygodniu i do tego bywają drogie. Ulotki i plakaty informujące o wydarzeniach są często niejasne, a do wielu seniorów informacja o wydarzeniach w ogóle nie dociera. Większość seniorów nie ma stałego dostępu do , więc woleliby czerpać takie informacje z mediów tradycyjnych.

– Ponadto seniorzy zauważają negatywny wizerunek starości regularnie pokazywany publicznie. Uczestnicy warsztatów zaznaczyli, że media muszą włączać osoby starsze do dyskursu publicznego i procesu zmiany stereotypów – dodaje Żakowska.

O czym w Polsce mówi się za mało? Autorzy raportu wyliczają m.in. (zwłaszcza niesprawnych fizycznie), dostęp do ławek i toalet publicznych, sposób komunikacji urzędników i pracowników instytucji kultury z seniorami, ukryte koszty wydarzeń otwartych.

Raport powstał w ramach programu badawczego „Starsze Miasta” prowadzonego przez redakcję „Magazynu Miasta” i zespół DNA Miasta Res Publica od 2014 roku. Fundacja Res Publica wspiera rozwój kultury i poziomu debaty publicznej poprzez wydawanie trzech tytułów: kwartalnik Res Publica Nowa, półrocznik Visegrad Insight oraz Magazyn Miasta.