Empatia i altruizm - dlaczego pomagamy innym

Na Uniwersytecie w Groningen zmierzono reakcje empatyczne, opowiadając o młodej kobiecie, która po poważnym wypadku porusza się na wózku inwalidzkim. Następnie uczestnicy badania odpowiedzieli na serię pytań, które pokazały, jak bardzo współczują i identyfikują się z kobietą.

- Wszyscy porównujemy się z otaczającymi nas ludźmi, ale niektórzy robią to częściej niż inni. Kiedy osoby z tej grupy porównują się z kimś, kto znajduje się w gorszej sytuacji, często doświadczają negatywnych emocji, takich jak napięcie, pobudzenie, i irytacja - wyjaśnia psycholog Lidewij Niezink. Jak odkrył, te negatywne emocje są w rzeczywistości wyrazem empatii. Ludzie czują się związani z osobą potrzebującą i identyfikują się z nią. Negatywne emocje są sposobem na wyrażenie tego.

Oceniono też rolę uczuć empatycznych w relacjach z przyjaciółmi i członkami rodziny. Jak się okazało, pomagamy przyjaciołom z innych powodów niż członkom rodziny. - Ludzie pomagają przyjaciołom ze względu na , ale członkom rodziny, ponieważ mają oczekiwania co do wzajemności - wyjaśnia Niezink. To zaskakujące, ponieważ zawsze zakładano, że empatia jest przede wszystkim cechą relacji rodzinnych. - Wydaje się to jednak logiczne, jeśli się nad tym zastanowić. Kiedy się przeprowadzasz, z pomocą zawsze przychodzi twój brat. Zazwyczaj można polegać na rodzinie. Nie wybieramy naszych rodzin, ale wybieramy naszych przyjaciół. Mamy większe poczucie więzi z przyjaciółmi, dlatego ważniejsze jest tu poczucie empatii - mówi Niezink.

Kiedy widzisz cierpienie innych, to prowadzi do poczucia empatii, nad którą nie masz kontroli. Po tym mogą nastąpić różne reakcje emocjonalne: współczucie, identyfikacja z daną osobą, troska lub tkliwość. Są to reakcje, na które możemy wpłynąć. One z kolei mogą prowadzić do współczucia i altruizmu, czyli zrozumienia cierpienia drugiej osoby i chęci jego złagodzenia. - jest wyborem i czymś, co możemy aktywnie kultywować, obserwując innych w potrzebie - wyjaśnia Niezink.

- Jesteśmy zwierzętami stadnymi. Nie funkcjonujemy w izolacji, więc chcemy sobie pomagać. Nie mówię, że musimy, ale możemy. Altruizm sprawia, że świat staje się przyjemniejszym miejscem. Pomoc innym jest satysfakcjonująca. Niektórzy mówią zatem, że pomaganie wynika z pobudek egoistycznych. Jeśli pomagasz komuś i ma to dla ciebie pozytywne konsekwencje, nie oznacza to jednak, że twoje motywy nie są altruistyczne - wskazuje Niezink.