Jak tam zdrówko, babciu? - jak (nie) zwracać się do seniorów

09-03-2020

Rzecznik Praw Obywatelskich ogłosił konkurs na Konkurs RPO na polskie określenie mowy dyskryminującej używanej wobec osób starszych (ang. elderspeak), polegającej na przykład na zwracaniu się do obcych seniorów; „Jak tam zdrówko, babciu”?

Jak tam zdrówko, babciu? - jak (nie) zwracać się do seniorów [fot. RPO]

Mowa dyskrymiująca jest używana wobec osób starszych w Polsce dość powszechnie. Według przygotowanego dla Biura RPO opracowania Danuty Parlak Specyfika mowy dyskryminującej używanej wobec osób starszych (elderspeak) jest ona jednym z częstych przejawów - dyskryminacji ze względu na wiek. Elderspeak wyróżnia się następującymi cechami:

wypowiedzi są krótsze i uproszczone, przeważają zdania pojedyncze, stosowanejestbardziej ograniczone słownictwo,
pojawia się więcej powtórzeń, pytań i zdań rozkazujących, (poleceń i nakazów), niż w komunikatach do innych dorosłych,
częściej stosowana jestformy „my" zamiast „ja" i „ty",czyli zwroty: „pójdziemy", „zrobimy" zamiast „pójdę/pójdziesz", „zrobię/zrobisz",
nadmiernie poufały sposób traktowania osoby starszej, mówienie po imieniu (bez uzyskaniazgody rozmówcy), nadużywanie formy „ty" zamiast „pan/pani" oraz zwroty „kochana/kochany", „babciu", „dziadku" w kontaktach z obcymi osobami,
nadużywanie zdrobnień, co zwłaszcza w kontekście codziennych życiowych aktywności,(„zjemy obiadek", „zrobimy śniadanko", „pójdziemy na spacerek") daje efekt infantylizacji komunikacji.
przerywanie wypowiedzi osoby starszej i „uzupełnianie" za nią dalszego ciągu (kończenie wypowiedzi),
częstsze niż w przypadku komunikacji typu:dorosły-dorosły zadawanie pytań zamkniętych, sugerujących odpowiedź lub wręcz ją podpowiadających („Nie jesteśmy chyba zmęczeni, prawda?"),
przesadne pochwały za nieznaczne dokonania
więcej wypowiedzi typu „zachęta", zamiast oferowania pomocy
towarzyszące mówieniu niewerbalne sygnały i sposób modulacji głosu, upodabniający komunikację z seniorem do interakcji z małymi dziećmi.

Rzecznik Praw Obywatelskich ogłasza na polski odpowiednik określenia elderspeak. Propozycje można przesyłać na adres ewa.tulodziecka-czapska@brpo.gov.pl do 15 marca 2020 r.

Laureata konkursu wybierze komisja w składzie: Barbara Imiołczyk, Danuta Parlak i Ewa Tułodziecka-Czapska.Nagrodą będzie dyplom podpisany przez Rzecznika Praw Obywatelskich, ogłoszenie na stronie RPO wyników konkursu i stosowanie zwycięskiego określenia w opracowaniach przygotowywanych przez Biuro RPO.

Serdecznie zapraszamy do .

Przeczytaj pełne opracowanie na temat elderspeak

Senior.pl

Tagi: elderspeak, ageizm, dyskryminacja

Zastrzeżenia odpowiedzialności

Podziel się:

Wersja do druku Dodaj link na swojej stronie Kanał RSS

Zobacz także

Skomentuj artykuł:

Komentarze mogą dodawać wyłącznie osoby zalogowane.
Jesteś niezalogowany: zaloguj się / zarejestruj się

Publikowane komentarze są prywatnymi opiniami użytkowników serwisu. Senior.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. Komentarze niezgodne z prawem i Regulaminem serwisu będą usuwane.