Strona głównaStyl życiaKonstytucja 3 Maja

Konstytucja 3 Maja

Dziś przypada 226 rocznica uchwalenia Konstytucji 3 Maja. Konstytucja - uchwalona u schyłku I Rzeczypospolitej - była drugim na świecie (po Stanach Zjednoczonych) i pierwszym na Starym Kontynencie aktem prawnym tego typu. Rocznica uchwalenia Konstytucji 3 Maja należy, obok 11 listopada, do najlepiej rozpoznawanych przez Polaków dat związanych z polską państwowością.
Konstytucja 3 Maja "Uznając, iż los nas wszystkich od ugruntowania i wydoskonalenia konstytucji narodowej jedynie zawisł, długim doświadczeniem poznawszy zadawnione rządu naszego wady, a chcąc korzystać z pory, w jakiej się Europa znajduje i z tej dogorywającej chwili, która nas samym sobie wróciła, wolni od hańbiących obcej przemocy nakazów, ceniąc drożej nad życie, nad szczęśliwość osobistą egzystencję polityczną, niepodległość zewnętrzną i wolność wewnętrzną narodu, którego los w nasze ręce jest powierzony, chcąc oraz na błogosławieństwo, na wdzięczność współczesnych i przyszłych pokoleń zasłużyć, mimo przeszkód, które w nas namiętności sprawować mogą, dla dobra powszechnego, dla ugruntowania wolności, dla ocalenia Ojczyzny naszej i jej granic, z największą stałością ducha niniejszą konstytucję uchwalamy i tę całkowicie za świętą, za niewzruszoną deklarujemy, dopóki by naród w czasie prawem przewidzianym wyraźną wolą nie uznał potrzeby odmienienia w niej jakiego artykułu. Do której to konstytucji dalsze ustawy sejmu teraźniejszego we wszystkim stosować się mają." - tak brzmi preambuła .

Głównymi autorami tego niezwykłego aktu byli król Stanisław August Poniatowski, Hugo Kołłątaj, Ignacy Potocki, Stanisław Małachowski. Ostateczną redakcję Konstytucji przypisuje się księdzu Kołłątajowi. Treść jej zapisów była niezwykle jak na owe czasy nowoczesna, zaskakujący był także fakt, że taka ustawa powstała w Polsce, która wydawała się niezdolna do jakiejkolwiej działalności, zwłaszcza zaś legislacyjnej. Jednak fenomen Sejmu Czteroletniego i jego ukoronowanie Konstytucją stał się faktem, skutkiem którego była gruntowna reforma ustrojowa. Samo uchwalenie Konstytucji odbywało się w atmosferze zamachu stanu, do tego stopnia, że pilnowano opozycyjnych posłów, by nie stwarzali nadmiernych problemów.

Do najważniejszych postanowień Konstytucji należało ustanowienie Sejmu podstawowym organem ustawodawczym, zniesienie "liberum veto", utworzenie organu władzy wykonawczej (Straży Praw), odpowiedzialnej przed Sejmem, wprowadzenie trójpodziału władzy. Wprowadzono także - przy zachowaniu prymatu katolicyzmu - swobodę wyznania.

Niestety, nie weszła nigdy całkowicie w życia. Polityczne zabiegi carycy Katarzyny doprowadziły do podpisania konfederacji w Targowicy, co przekreśliło próby przeprowadzenia reform. Targowica doprowadziła do upadku ustawy zasadniczej, a wkrótce do II i III rozbioru Polski. Mimo to dzień podpisania Konstytucji szybko stał się symbolem polskiej wolności, suwerenności i odrodzenia. Po odzyskaniu niepodległości od 1919 roku zaczęto obchodzić 3 maja jako święto państwowe. Po 1946 roku władze komunistyczne zakazały jakichkolwiek prób obchodzenia "święta Konstytucji" i pilnowały, by tego dnia nie były wywieszane flagi - za niezdjęcie flagi po 1 maja groziły surowe kary, podobnie jak za udział w obchodach. Świętowanie przeniosło się więc do kościołów.

Święto narodowe w dniu 3 maja zostało przywrócone w 1990 roku.

Zobacz także

 

 

 

Skomentuj artykuł:

Komentarze mogą dodawać wyłącznie osoby zalogowane.
Jesteś niezalogowany: zaloguj się / zarejestruj się




Publikowane komentarze są prywatnymi opiniami użytkowników serwisu. Senior.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. Komentarze niezgodne z prawem i Regulaminem serwisu będą usuwane.

Artykuły promowane

Najnowsze w dziale

Polecane na Facebooku

Najnowsze na forum

Warto zobaczyć

  • Kosciol.pl
  • EWST.pl
  • Uniwersytety Trzeciego Wieku
  • Pola Nadziei
  • Oferty pracy