Niedziela Palmowa - zaczyna się Wielki Tydzień

Palmy i radosne pieśni, a z drugiej strony czytania poświęcone także męce i śmierci Chrystusa - jest zarówno dniem radości jak i zadumy nad ogromnym kontrastem pomiędzy powitaniem Jezusa przez mieszkańców Jerozolimy, a jego późniejszym potraktowaniem, gdy tłum domagał się śmierci. Umieszczenie w porządku liturgicznym tych dwóch wydarzeń w odstępie zaledwie kilku dni jeszcze bardziej ten kontrast uwydatnia.

Palmy w roli głównej

Obchodzenie Niedzieli Palmowej ma jedną z najdłuższych tradycji wśród chrześcijańskich świąt. Swoją nazwę bierze od gałęzi palmowych, którymi - według ewangelicznych przekazów - wyściełano drogę przed jadącym ulicami Jerozolimy Jezusem. Już od IV wieku procesje z palmami stały się elementem uroczystych obchodów. Z Bliskiego Wschodu tradycja przenosiła się do innych chrześcijańskich krajów, w których jednak palmy nie rosły. Dlatego zaczęto wykorzystywać także inne rośliny. Tak narodziła się również polska tradycja przygotowywania palm.

Polskie palmy zdecydowanie nie nadawałyby się do wyściełania drogi. Wysokie, smukłe, kolorowe, przygotowane z symbolizujących wiosenne odradzanie się wierzbowych gałązek, zimozielonych roślin i suszonych kwiatów, służą do trzymania w ręku podczas uroczystej procesji. Palmy z różnych rejonów Polski różnią się od siebie. Najpowszechniej spotykaną w sprzedaży, jest „palemka wileńska" wykonana z suszonych i barwionych kwiatów, mchów i traw.

Ich znaczenie wykracza poza religijne obrzędy - w ludowych wierzeniach palmy mają chronić przed chorobami, poświęcone i postawione w oknach miały odciągać pioruny, a zatknięte za obrazem - odganiać złe uroki i przyciągać pomyślność. Palmowe bazie kładzione na polu podczas orki zapewniały dobre zbiory a układane krzyże z palm zapobiegały gradobiciu.

Dziś w niektórych rejonach Polski po przyjściu do domu z poświęconą palmą, lekko uderza się nią domowników - ma to zapewnić zdrowie i szczęście na cały rok. W mediach palmy najczęściej pojawiają się w kontekście odbywających się w kilku miastach konkursów na najdłuższą czy najpiękniejszą kompozycję.

Początek Wielkiego Tygodnia

Radosne procesje z palmami to tylko jedno oblicze dzisiejszego święta. Niedziela Palmowa to wstęp do najważniejszego tygodnia w liturgii chrześcijańskiej, uwieńczonego świętem . W Wielkim Tygodniu rozpamiętywane są ostatnie dni i godziny życie Jezusa Chrystusa, jego śmierć i zmartwychwstanie. Chrześcijanie dziękują Bogu, który "tak umiłował świat że dał swojego syna umiłowanego, aby każdy kto w niego wierzy nie zginął ale miał życie wieczne" (J 3:16).

Kiedyś Wielki Tydzień był obchodzony bardziej uroczyście. Dziś wypełniają go przede wszystkim przedwielkanocne zakupy i zwykła praca zawodowa - w Polsce, w przeciwieństwie do niektórych innych państw, nawet Wielki Piątek nie jest dniem wolnym od pracy. Mimo to kościoły w nadal wypełniają się wiernymi a do konfesjonałów tworzą się kolejki. Wielki Tydzień nadal pozostaje czasem, w którym najwięcej osób decyduje się na udział w liturgicznych obrzędach - trudno jednak powiedzieć na ile wynika to tylko z tradycji a na ile z potrzeb o charakterze religinym.