Strona głównaStyl życiaPiątek trzynastego nie musi przynosić pecha

Piątek trzynastego nie musi przynosić pecha

Piątek trzynastego to specjalna data - w naszym kręgu kulturowym dzień ten uważany jest za niezwykle pechowy.
Piątek trzynastego nie musi przynosić pecha Na wskroś racjonalny świat współczesny nie lubi przyznawać się do wiary w przesądy. Niemniej jednak nierzadko zrzucamy niepowodzenia w piątek trzynastego właśnie na niesprzyjającą datę, niektórzy zaś najchętniej „okopaliby" się we własnym mieszkaniu i poczekali aż zegar wybije północ oznajmiając nadejście soboty czternastego - ta już nie stanowi powodu do obaw...

Terminologia strachu

przed nieszczęściami, które może przynieść piątek trzynastego, nazywany jest friggatriskaidekafobią. Frigg to nordycka bogini, która zna przeznaczenie, a jednak nie może go odwrócić. Od jej imienia piątek nazwę otrzymał w różnych językach (m. in. ang. Friday, niem. Freitag). zaś to lęk przed zgubnym działaniem liczby trzynaście.

Inna nazwa przerażenia wywoływanego przez mający nadejść piątek trzynastego to paraskewidekatriafobią. Słowo powstało z greckich terminów paraskevi (piątek), dekatreis (oznaczającego trzynaście) oraz fobia, czyli strach.

Skąd się to wzięło?

Nie jest jasne, dlaczego piątek trzynastego zyskał tak fatalną opinię co do działań fatum. Wiadomo, że nie może to być zbyt stara tradycja, bowiem pierwsze przesądy na temat nieszczęść zdarzających się w tym dniu pochodzą z XIX wieku.

Istnieje kilka teorii wyjaśniających pochodzenie przesądu. Wielu uważa, że uprzedzenie do opisywanej daty wynika z połączeniu dwóch innych dotyczących niekorzystnych wpływów liczby trzynaście i postrzegania piątku jako nieszczęśliwego dnia.

Jeśli chodzi o trzynastkę, w numerologii uważana jest za „nieprawidłową" i przekraczającą kompletność, którą reprezentuje dwunastka. Liczba dwanaście bowiem to pełnia - wszak rok ma 12 miesięcy, tyle samo jest godzin na zegarze, dwanaście było plemion Izraela, Jezus powołał dwunastu apostołów, na Olimpie mieszkało dwunastu bogów. Trzynastka więc zaburza pełnię, harmonię całości, stąd uważana jest za nieszczęśliwą. Ponadto numerolodzy wskazują, że suma cyfr trzynastki to cztery, a ta liczba również uważana jest za dość pechową.

Niechlubna sława trzynastki jest znaczna - w niektórych hotelach nie ma pokoi o tym numerze, a we włoskiej loterii brak tej liczby.


Piątek uchodzi za nieszczęśliwy co najmniej od czternastego wieku i „Opowieści kanterberyjskich" autorstwa Geoffreya Chaucera, tj. historii opowiadanych przez grupę pielgrzymów, zdążających z Southwark do grobu Thomasa Becketa w Canterbury. Uważano, że podróżowanie lub rozpoczynanie jakichś projektów w piątek nie służy powodzeniu tych przedsięwzięć. Ponadto w krajach anglosaskich istnieje określenie „Czarny piątek" (Black Friday") odnoszące się zarówno do rozmaitych zdarzeń, np. kryzysu w roku 1869, katastrofy Eyemouth z 1881, w której zginęło wielu rybaków, masakry demonstrantów w Iranie z 1978 roku. Na niechęć piatek „zasłuzył" sobie także dlatego, że zgodnie z tradycją chrześcijańską tego dnia ukrzyżowano Jezusa.

Inna teoria dotycząca powstania przesądu głosi, że jest on związany z aresztowaniem legendarnych Templariuszy. Na podstawie nieprawdziwych oskarżeń król Francji Filip IV w porozumieniu z Watykanem doprowadził do pojmania Templariuszy 13 października 1307 roku. Legenda głosi, że Ostatni Wielki Mistrz Zakonu, Jacques de Molay, tuż przed śmiercią na stosie przeklął zarówno Filipa IV, jak i papieża Klemensa V i po roku obaj nie żyli. Takie pochodzenie przesądu zostało spopularyzowane dzięki słynnej powieści "Kod Leonarda da Vinci".

Społeczne skutki przesądu

Niemal jedna piąta Polaków wierzy, że wróży nieszczęście. Według badań Stress Management Center and Phobia Institute w Asheville w Północnej Karolinie nawet 21 milionów Amerykanów obawia się tej daty. Szacuje się, że tego dnia gospodarka światowa musi liczyć się z osłabieniem - mniejszym ruchem na giełdzie, mniejszą ilością wykonywanych lotów, wstrzymaniem wielu biznesowych transakcji. Okazuje się bowiem, że choć oficjalnie do strachu przed piątkiem trzynastego przyznaje się relatywnie niewielki odsetek ludzi, w praktyce także ci „racjonalni" wolą nie „kusić losu" i odłożyć ważne sprawy na inny dzień.

Częstotliwość wypadania feralnej daty


Przynajmniej raz w roku wypada piątek trzynastego. Data ta może jednak widnieć w kalendarzu nawet trzykrotnie w ciągu roku. W tym roku wypadają dwa piątki trzynastego - we wrześniu i w grudniu.

Zobacz także

 

 

 

Skomentuj artykuł:

Komentarze mogą dodawać wyłącznie osoby zalogowane.
Jesteś niezalogowany: zaloguj się / zarejestruj się




Publikowane komentarze są prywatnymi opiniami użytkowników serwisu. Senior.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. Komentarze niezgodne z prawem i Regulaminem serwisu będą usuwane.

Artykuły promowane

Najnowsze w dziale

Polecane na Facebooku

Najnowsze na forum

Warto zobaczyć

  • Uniwersytety Trzeciego Wieku
  • Fundacja ITAKA - Centrum Poszukiwań Ludzi Zaginionych
  • eGospodarka.pl
  • Aktywni 50+
  • Oferty pracy