Polaków nadal ubywa. Trzeci rok z rzędu

Tempo ubytku ludności w 2014 r. wyniosło -0,03 proc. co oznacza, że na każde 10 tys. mieszkańców Polski ubyły 3 osoby. Zmniejszenie się w 2014 r. liczby ludności było spowodowane emigracją. Przyrost naturalny (różnica między liczbą urodzeń żywych i liczbą zgonów) był w minionym roku dodatni w wyniku mniejszej niż w poprzednim roku liczby zgonów oraz niewielkiego wzrostu liczby urodzeń.

W 2014 r. liczba urodzeń była większa od liczby zgonów o prawie 4 tys. Współczynnik przyrostu naturalnego (liczony na 1000 ludności) wyniósł 0,1 promila. Współczynnik przyrostu naturalnego jest zdecydowanie wyższy na wsi - w 2013 r. był dodatni i kształtował się na poziomie prawie 0,2 promili, podczas gdy w miastach odnotowano ubytek naturalny na poziomie -0,9 promila. Kolejnym elementem powodującym zmiany w liczbie ludności jest (w całym okresie powojennym) emigracja na pobyt stały.

Rok 2014 był trzecim z kolei, w którym odnotowano spadek liczebności populacji Polski – w tym okresie liczba ludności zmniejszyła się o ok. 54 tys. osób, w tym w 2013 r. nastąpił największy z notowanych dotychczas ubytek ludności (37 tys. osób). Spadek liczby ludności Polski miał miejsce także w latach 1997-2007, zmniejszyła się ona wówczas w sumie o prawie 179 tys. osób.

Z miasta na wieś

Pod względem liczby ludności Polska znajduje się na 33 miejscu wśród krajów świata i na 6 w krajach Unii Europejskiej. Według gęstości zaludnienia plasujemy się w grupie średnio zaludnionych państw europejskich. Na 1 km2 powierzchni mieszkają 123 osoby; w około 1078, na terenach wiejskich 52. Nadal maleje liczba mieszkańców miast i ich udział w ogólnej liczbie ludności kraju (obecnie ludność miejska stanowi 60,4 proc., a w 2000 r. – prawie 62 procent), natomiast sukcesywnie rośnie liczba ludności zamieszkałej na obszarach wiejskich. Zjawisko to wynika przede wszystkim z postępującego od 2000 roku kierunku przemieszczeń ludności z miast na wieś, najczęściej do gmin podmiejskich skupionych wokół dużych miast.

W 2014 r. liczba ludności zwiększyła się w 4 województwach - w mazowieckim i pomorskim oraz małopolskim i wielkopolskim, przy czym wzrost liczby ludności w tych województwach jest obserwowany od początku bieżącego stulecia. Województwa, w których liczba ludności maleje najszybciej to świętokrzyskie, lubelskie, opolskie i łódzkie.

Zgony

W 2014 r. zmarło ponad 372 tys. osób, o ponad 15 tys. mniej niż w 2013 roku. Głównymi przyczynami zgonów w Polsce są oraz , które stanowią ponad 70 proc. przyczyn wszystkich zgonów, trzecią grupą przyczyn są urazy i zatrucia (stanowią ok. 6 proc. wszystkich zgonów).

Niekorzystnym zjawiskiem jest szybki wzrost liczby zgonów powodowanych chorobami nowotworowymi, przy jednoczesnym wzroście liczby nowych zachorowań. W 1990 r. nowotwory złośliwe były przyczyną prawie 19 proc. zgonów, w 2000 r. stanowiły 23 procent, a w 2013 r. ponad 24 proc. Choroby nowotworowe są częstszą przyczyną zgonów wśród mężczyzn (stanowią 26 proc. zgonów) niż wśród kobiet (ok. 23 proc. zgonów).

Żyjemy coraz dłużej i starzejemy się

W 2013 roku przeciętne trwanie życia dla mężczyzn wynosiło 73,1 lat, a dla kobiet 81,1 lat. do początku lat 90. XX w. trwanie życia wydłużyło się o ponad 7 lat dla mężczyzn oraz o 6 lat dla kobiet, zaś w porównaniu do 2000 r. o ponad 3 lata zarówno dla mężczyzn jak i dla kobiet. Krótsze trwanie życia mężczyzn wynika ze zjawiska wysokiej nadumieralności mężczyzn, które obserwowane jest we wszystkich grupach wieku, a różnica ta zwiększa się wraz z wiekiem.

W 2013 roku statystyczny mieszkaniec Polski miał przeciętnie 39,1 lat. Dla mężczyzn parametr ten wyniósł 37,4 lat, kobiety są starsze (w wyniku dłuższego trwania życia) i mają średnio 40,9 lat. Mieszkańcy wsi są młodsi, ich średni wiek to 37,3 lat, w miastach średni wiek wynosi 40,2 lat. Od roku 2000 wiek statystycznego mieszkańca Polski wzrósł o 3,7 roku, a od początku lat 90. ubiegłego wieku o 6,5 roku.

W ostatnich latach obserwowany jest także dalszy wzrost liczby osób w wieku poprodukcyjnym (mężczyźni 65 lat i więcej, kobiety 60 lat i więcej). Według wstępnych danych w końcu 2014 r. ludność w wieku poprodukcyjnym liczyła ponad 7 mln osób, a jej udział w ogólnej populacji wyniósł 19 proc. (w 2000 r. było to 5,7 mln osób i prawie 15 procentowy udział, a w 1990 r. niespełna 13 proc.). W stosunku do 2013 r. liczba osób w wieku poprodukcyjnym wzrosła o ponad 226 tys.

Obecnie na 100 osób w wieku produkcyjnym przypada 59 osób w wieku nieprodukcyjnym, podczas gdy w 2000 r. było ich 64.