06-10-2025
zmień rozmiar tekstu
A+ A-
Osoby, które regularnie dostarczają sobie kofeinę, mają tendencję do odczuwania wyraźnej poprawy nastroju po wypiciu kawy lub innego napoju z zawartością tej substancji. Jak odkryto na Uniwersytecie w Bielefeld oraz Uniwersytecie Warwick efekt ten jest szczególnie silny rano w porównaniu z późniejszą porą dnia. Luzie deklarowali, że byli szczęśliwsi i mieli więcej energii w te poranki, w których pili kawę, niż w poranki o tej samej porze, gdy jej nie spożywali.
Zidentyfikowano także związek między spożyciem a zmniejszeniem negatywnych odczuć, takich jak smutek czy drażliwość. Jednak te efekty były słabsze i - w przeciwieństwie do poprawy pozytywnych - nie różniły się w zależności od pory dnia.
Przez cztery tygodnie monitorowano zachowanie i samopoczucie ponad 200 osób. Uczestnicy wypełniali krótkie ankiety na swoich smartfonach siedem razy dziennie, zapisując swój nastrój i informując, czy w ciągu ostatnich 90 minut spożyli napój z kofeiną. Dzięki temu badacze mogli uchwycić wpływ kofeiny w codziennym życiu, a nie tylko w kontrolowanych eksperymentach laboratoryjnych.
Efekt zauważalny niezależnie od nawyków konsumpcyjnych
Naukowcy sprawdzali również, czy kawa działa inaczej na poszczególne osoby. - Byliśmy nieco zaskoczeni, gdy okazało się, że nie ma różnic między osobami o różnym poziomie spożycia kofeiny ani o różnym nasileniu objawów depresji, czy problemów ze snem. Zależności między spożyciem kofeiny a emocjami - zarówno pozytywnymi, jak i negatywnymi - były dość spójne we wszystkich grupach - mówi Justin Hachenberger z Uniwersytetu w Bielefeld.
Autorzy spodziewali się, że osoby z wyższym poziomem lęku będą doświadczać negatywnych zmian nastroju, takich jak wzrost nerwowości, po spożyciu kofeiny. Jednak Hachenberger podkreśla, że osoby, które źle reagują na kofeinę, mogą jej unikać, a w badaniu nie było ludzi całkowicie z niej rezygnujących.
Niewyjaśniona rola objawów odstawienia kofeiny
Naukowcy wyjaśniają, że poprawa nastroju rano może wynikać z działania kofeiny, która blokuje receptory adenozynowe, co sprzyja czuwaniu i dodaje energii. - Kofeina działa poprzez blokowanie receptorów adenozyny, co może zwiększać aktywność dopaminy w kluczowych obszarach mózgu - a to efekt, który badania wiążą z poprawą nastroju i większą czujnością - mówi prof. Anu Realo z Uniwersytetu Warwick.
Jednak wciąż nie jest jasne, czy efekty te są związane ze zmniejszeniem objawów odstawienia po nocnym śnie. - Nawet osoby o umiarkowanym spożyciu kofeiny mogą doświadczać łagodnych objawów odstawienia, które znikają po pierwszej porannej filiżance czy herbaty - dodaje Anu Realo.
Spożycie kofeiny: powszechny zwyczaj
- Około 80 procent dorosłych na całym świecie spożywa napoje zawierające kofeinę, a stosowanie takich substancji pobudzających sięga daleko w historii ludzkości - mówi prof. Sakari Lemola z Uniwersytetu w Bielefeld. - Nawet dzikie zwierzęta spożywają kofeinę - pszczoły i trzmiele preferują nektar roślin zawierających kofeinę - dodaje.
Autorzy badania ostrzegają jednak, że kofeina może prowadzić do uzależnienia. Nadmierne jej spożycie wiąże się z różnymi zagrożeniami zdrowotnymi, a picie jej w późnych porach dnia może powodować problemy ze snem.
Na podstawie:
Depresja to bardzo poważna choroba, a jej lekceważenie może prowadzić nawet do śmierci. Dotyka ona ludzi w różnym wieku, jednak w przypadku osób starszych bywa często lekceważona, traktowana jako jeden z objawów starzenia się. czytaj dalej »