Seniorzy i pracownicy zmianowi cierpią z powodu wykluczenia społecznego

- Poczucie bycia częścią społeczeństwa zazwyczaj wiąże się z udziałem w pewnych zajęciach typu sport, sztuka, wolontariat czy nawiązywanie kontaktów społecznych - wyjaśnia koordynator prac badawczych, dr Matt Barnes z Narodowego Centrum Badań Społecznych w Wlk. Brytanii - Wyniki naszych badań wskazują, że osoby starsze oraz te, które pracują w nietypowych godzinach napotykają na szczególne przeszkody w angażowaniu się w tego typu zajęcia.

Wyposażeni w grant Rady ds. Badań Ekonomiczno-Społecznych (ESRC) w Wlk. Brytanii naukowcy odkryli, że rząd jest przekonany o tym, iż kluczem do umacniania dobrego samopoczucia fizycznego i emocjonalnego jest praca. Brak pracy podsyca problemy związane z wyłączeniem społecznym i niskimi przychodami. Aczkolwiek badania podkreślają również, że praca w nieregularnych godzinach wpływa na możliwości udzielania się w życiu społecznym i poczucia zintegrowania ze społeczeństwem.

Około 66% zatrudnionych pracuje w nietypowych godzinach. Rozmaite usługi i obiekty zaczęły dostosowywać się do aktywności konsumentów, ale osoby z kategorii "nietypowe godziny pracy" cały czas borykają się z ograniczeniami, jeżeli chodzi o wypoczynek ze względu na małą dostępność usług i brak innych osób, z którymi mogłyby spędzić czas wolny.

Pracownicy ci mają również większe trudności z udziałem w bezpośrednich spotkaniach i kontaktach w porównaniu do osób, które mają standardowy tydzień pracy, określany przez ekspertów jako praca od poniedziałku do piątku w godzinach od 8:00 do 19:00. Problem nasila się w przypadku konieczności świadczenia pracy wieczorami lub w czasie weekendów.

Osoby pracujące wieczorami zwykle spędzają tygodniowo niemal 7 godzin na zajęciach wymagających czynnego zaangażowania. Ci, którzy pracują w soboty zazwyczaj poświęcają takim zajęciom 5 godzin, podczas gdy osoby pracujące w "zwykłych" godzinach przeznaczają na tego typu zajęcia 8 godzin tygodniowo.

- Dzięki temu, że badani prowadzili dzienniki i analizowali sposób spędzania czasu w ciągu doby - mówi dr Barnes - byliśmy w stanie poznać ich 'udzielanie się' i stwierdzić, co można zrobić, by zapewnić większą inkluzję społeczną.

Wyniki badań pokazują również, że osoby starsze napotykają problemy przy próbach zaangażowania się w tego typu zajęcia. Ponad 1 mln osób staje w obliczu problemów związanych z relacjami społecznymi i wykluczeniem społecznym. Naukowcy sugerują, że ludzie mogą rozwijać kontakty społeczne i otrzymywać wsparcie poprzez spędzanie czasu z przyjaciółmi. Ma to szczególne znaczenie w przypadku osób starszych, które doświadczają zdarzeń zmieniających życie, jak choroba czy emerytura. Tego typu doświadczenia mogą zwiększać ryzyko odczucia izolacji społecznej. Osoby starsze mogą również wzmacniać swoje poczucie niezależności zdaniem zespołu dzięki spędzaniu czasu z niedomownikami.

Jeżeli chodzi o różnice między płciami, w toku badań ustalono, że wśród kobiet istnieje wyższe prawdopodobieństwo spędzania czasu na nawiązywaniu kontaktów społecznych z przyjaciółmi niż wśród mężczyzn. Należy jednak zauważyć, że ich czas jest ograniczony przez inne zajęcia, choćby prace domowe i opiekę.

- Nie ma wątpliwości, że społeczne udzielanie się ma istotne znaczenie dla wyższej jakości życia, zarówno w starszym wieku, jaki i wśród osób nadal czynnych zawodowo - wyjaśnia dr Barnes - Poprawa dostępu do transportu publicznego oraz innych obiektów i usług może znacznie wspomóc inkluzję społeczną w Wlk. Brytanii.

Więcej informacji:

Narodowe Centrum Badań Społecznych:


Rada ds. Badań Ekonomiczno-Społecznych (ESRC):