31-01-2023
zmień rozmiar tekstu
A+ A-
Osoby starsze, które konsekwentnie wstają wcześnie i pozostają aktywne przez cały dzień, są szczęśliwsze i uzyskują lepsze wyniki w testach poznawczych niż seniorzy o nieregularnych sposobach funkcjonowania.
Wzorce aktywności - nie tylko jej intensywność- są ważne dla zdrowego starzenia się i dobrego zdrowia psychicznego, mówią uczeni z University of Pittsburgh.
- Jest coś we wczesnym wstawaniu, pozostawaniu aktywnym przez cały dzień i podobnych codziennych czynnościach, co wydaje się chronić osoby starsze - mówi psychiatra Stephen Smagula.
- Wielu badanych seniorów funkcjonowało zgodnie z określonymi wzorcami: wstawali średnio przed 7 rano i pozostawali aktywni przez około 15 godzin każdego dnia. Często też wykonywali podobne czynności każdego dnia. I ci ludzie byli szczęśliwsi, mniej i cechowali się lepszymi niż pozostali - mówi Smagula.
Jak zauważono, grupa seniorów, która wstawała później lub kładła się wcześniej wieczorem i była aktywna średnio 13,4 godzin, miała więcej objawów i słabsze funkcje poznawcze niż „ranne ptaszki".
- Ludzie często sądzą, że intensywność aktywności jest istotna dla zdrowia, ale być może czas jej trwania ma większe znaczenie. Chodzi oczywiście o szeroko rozumiana aktywność, nie musisz biegać sprintem czy pokonywać maratonów, ale po prostu angażować się w różne zajęcia przez cały dzień - wyjaśnia Smagula.
Ustalono też, że najbardziej nieregularny sposób spędzania codziennego czasu przekładał się na najwyższe wskaźniki depresji i ludzie funkcjonujący w ten sposób najgorzej wypadali w testach poznawczych.
Zależność między zdrowiem psychicznym i wzorcami aktywności prawdopodobnie jest dwukierunkowa: depresja lub zaburzenia poznawcze mogą utrudniać przestrzeganie rutyny dnia i odwrotnie, zakłócony rytm aktywności może nasilać problemy zdrowia psychicznego i pogłębiać problemy poznawcze.
- Nasze odkrycia sugerują, że zaburzenia wzorca aktywności są powszechne i wiążą się z problemami zdrowotnymi u seniorów, i odwrotnie - komentuje Smagula.
Jak mówią eksperci, pierwszym krokiem do wypracowania spójnego schematu dnia i lepszego jest wstawanie każdego dnia o tej samej porze - bez względu na to, jak bardzo jest się zmęczonym.
- Inną rzeczą jest posiadanie realistycznego planu aktywności przez cały dzień. Może to być szczególnie trudne - zwłaszcza jeśli przechodzisz jakiś kryzys lub wracasz do zdrowia po chorobie - dlatego ważne jest, aby być rozsądnym. Taki plan może obejmować listę zajęć, które lubisz i wyodrębnienie czasu na spotkanie z przyjacielem lub sąsiadem - mówi Smagula.
„Zeitgeber" (synchronizator) pomaga „nastawić" wewnętrzny zegar organizmu i pomóc w stworzeniu stabilnej rutyny. To m. in. światło słoneczne, wysiłek fizyczny i dieta.
- Większość ludzi ma świadomość, jak ważny jest i ćwiczenia, myślę jednak, że w tym obrazie brakuje dziennego lub okołodobowego wzorca aktywności. Warto mieć coś, na co można się obudzić rano i planować dzień w sposób, który uznaje za celowy i satysfakcjonujący. Może to pomóc dobrze spać w nocy i dobrze się starzeć - uważa Smagula.
Na podstawie:
Depresja to bardzo poważna choroba, a jej lekceważenie może prowadzić nawet do śmierci. Dotyka ona ludzi w różnym wieku, jednak w przypadku osób starszych bywa często lekceważona, traktowana jako jeden z objawów starzenia się. czytaj dalej »