10-02-2016
zmień rozmiar tekstu
A+ A-
Środa Popielcowa to pierwszy dzień Wielkiego Postu (Czasu Pasyjnego) w kalendarzu chrześcijan. Wypada bezpośrednio po tzw. Ostatkach na 46 dni przed Wielkanocą. Popielec jest ruchomym świętem, w kościołach zachodnich najwcześniej może przypaść na 4 lutego, najpóźniej - 10 marca.
W tym roku w Kościołach zachodnich wypada dość wcześnie, bo 10 lutego, a Wielkanoc - 27 marca. Wierni Kościołów wschodnich (prawosławni i grekokatolicy) okres Wielkiego Postu roszpoczna dopiero 14 marca. W tym roku będą oni obchodzić 1 maja.
Według kanonicznych Ewangelii Mateusza, Marka i Łukasza, Jezus spędził poszcząc 40 dni na pustyni i nie uległ pokusom szatana. Środa Popielcowa jest początkiem 40-dniowego okresu modlitwy i postu.
Środa Popielcowa wywodzi swoją nazwę od praktyki posypywania głowy popiołem, co ma przypominać o śmiertelności człowieka i stanowić znak żałoby oraz pokuty. Do tego celu zwykle wykorzystuje się popiół zebrany po spalenia palm roku ubiegłego.
Zwyczaj posypywania głowy popiołem był praktykowany przede wszystkim przez kościoły anglikańskie, luterańskie i katolickie. Stał się powszechny także w Kościele Metodystów. Poza tym wróciła doń część kościołów anabaptystycznych i kościołów reformowanych, chociaż porzuciły go wcześniej po okresie reformacji.
Posypywanie się popiołem ma długą tradycję, w starożytności stanowiło sposób wyrażania żal za grzechy i błędy. Wiele przykładów takiego postępowania można znaleźć w Biblii. Hiob powiedział Bogu (Hi 42:5-6): „Dotąd Cię znałem ze słyszenia, obecnie ujrzałem Cię wzrokiem, stąd odwołuję, co powiedziałem, kajam się w prochu, popiele". Prorok Jeremiasz (Jr 6:26) wobec wizji najazdu nieprzyjaciela napomina: „Córo mojego narodu, przywdziej wór pokutny i kajaj się w popiele". W Księdze Machabejskiej (3:47) opisano przygotowania do bitwy: „Tego dnia pościli, włożyli na siebie wory, głowy posypali popiołem i porozdzielali swoje szaty".