Światowy Dzień czekolady

Kakao - jak wiele innych roślin, bez których nie wyobrażamy sobie dziś kuchni - przywędrowało do Europy wraz z odkrywcami Nowego Świata. Jednak oczywiście Majowie i Aztekowie wykorzystywali ziarna kakaowca wcześniej - między innymi jako składnik świątecznego napoju xocolatl (chocolati - gorzka woda), pitego podczas świąt w celu wejścia w stan oszołomienia. Ziarna tej rośliny już wówczas były bardzo cenne i stanowiły nawet środek płatniczy.

Kakao przybyło do Europy wraz z Krzysztofem Kolumbem, który przywiózł także indiańskie receptury jego używania - z dodatkiem chili ale za to bez cukru. Początkowo ziarno służyło niemal wyłącznie do sporządzania niezbyt smacznych napojów leczniczych i dodających energii (na przykład żołnierzom), dopiero później Stary Kontynent zachwycił się jego smakiem - kiedy zaczęto dodawać do napoju cukier i przyprawy korzenne (głownie wanilię). Zapotrzebowanie na kakao rosło, zwiększały się więc plantacje tej rośliny.

Z ziarnami kakao szybko zaczęli eksperymentować cukiernicy - pierwsze pralinki pojawiły się już na dworze Ludwika XIV. Z dalszym rozwojem czekolady w tabliczkach i kakao w proszku, który miał miejsce w XIX wieku, łączą się firmy i nazwiska, które dziś doskonale znamy jako... marki powiązane z kakao, czekoladą i słodyczami. Sypkie, odtłuszczone kakao w proszku zawdzięczamy duńskiemu chemikowi Konradowi Jan van Houtenowi - udało mu się bowiem oddzielić masło kakaowe od reszty masy ziaren. Pierwsza tabliczka czekolady to działo firmy Cadbury's. Szwajcar Henri Nestle dodał do kakao w czekoladzie mleka w proszku tworząc czekoladę mleczną, zaś jego rodak Rudolphe Lindt jest twórcą urządzenia koncha i metody konszowania, która nadaje czekoladom w tabliczkach aksamitną konsystencję i poprawia walory smakowe.

Dziś mamy do wyboru ogromną ilość rodzajów czekolady, jednak dzielą się one na trzy zasadnicze grupy: czekolady gorzkie (z największą zawartością kakao, bez dodatku mleka), czekolady mleczne (w których proszek i masło kakaowe łączone sa z mlekiem) oraz czekolady białe (zawierające tylko masło kakaowe, bez proszku i z tego powodu przez część ekspertów nie uważane za czekolady). Oczywiście każdy z tych rodzajów może zawierać liczne dodatki - cukier, orzechy, bakalie, przyprawy, nadzienie mają na celu zmianę lub poprawę smaku, zaś inne składniki służą obniżeniu kosztów produkcji, przedłużeniu trwałości czy skróceniu procesu wytwarzania. Jednakże prawdziwa czekolada powinna zawierać wyłącznie tłuszcz kakaowy (bez dodatków innych roślin) i mieć jak największą ilość dobrej jakości kakao.

Czekolady o dużej zawartości kakao mają walory nie tylko smakowe ale także . Ciemna czekolada ma sześć razy więcej chroniących przed rakiem antyoksydantów () niż owoce jagodowe, uważane za naturalny produkt najbardziej bogaty w te substancje. Opóźnia zmiany , dzięki zawartości nienasyconych kwasów tłuszczowych. Zapobiega ona także marskości wątroby, chroni serce, zmniejsza ryzyko udaru, dodaje energii i zapobiega powstawaniu stanów zapalnych. Niektóre badania wskazują także na jej zdolność do obniżania ciśnienia a nawet na działanie przeciwbólowe. Smakołyk ten oddziałuje też na psychikę, zawiera bowiem magnez przez co poprawia sprawność intelektualną, wspomaga prawidłowe działanie układu nerwowego a także łagodzi niektóre stany depresyjne i objawy zespołu napięcia przedmiesiączkowego.

Czekolada doskonale wpływa także na i ogólne samopoczucie. Zawdzięczamy to bogactwu składników jakie zawiera kakao - na przykład cynk doskonale wpływa na skórę, włosy i paznokcie zaś masło kakaowe jest od dawna znanym składnikiem kosmetyków. Dlatego w wielu salonach kosmetycznych stosuje się już zabiegi z użyciem tego składnika - masaże, peelingi i maski czekoladowe ujędrniają i odmładzają skórę, przywracając jej elastyczność i świeżość, a piękny towarzyszący im zapach pozwala na zrelaksowanie się i odprężenie.

Smakołyk ten jest także afrodyzjakiem. Duża dawka energii, w połączeniu ze wspomnianym już cynkiem, a także zawartą w czekoladzie niewielką ilością kofeiny oraz innymi substancjami psychoaktywnymi, w tym fenyloetyloaminą zwaną "hormonem miłości", sprzyja podniesieniu temperatury erotycznej. Dlatego połączenie czekolady z chili lub truskawkami stanowi jeden z "obowiązkowych" składników sypialnianego menu.

Niestety czekolada posiada też swoje wady. Przede wszystkim ma dużo kalorii - i choć są (a przynajmniej ) to przede wszystkim "dobre kalorie", niestety ich nadużywanie prowadzi do wzrostu masy ciała, zwłaszcza gdy gustujemy w słodkich czekoladach mlecznych lub z różnymi dodatkami. Po drugie w znajdujące się w czekoladzie substancje psychoaktywne mogą prowadzić do uzależnienia. Według niektórych badań regularne jedzenie dużych ilości czekolady może prowadzić do osteoporozy - "sprzyja" działanie znajdujących się w niej szczawianów. Ziarno kakaowca jest także alergenem. Kolejna zła informacja dotyczy zwierząt, których pod żadnym pozorem nie wolno karmić kakao lub czekoladą - teobromina zawarta w tym smakołyku (i przy okazji główna substancja uzależniająca) może spowodować poważne komplikacje zdrowotne a nawet śmierć u psów, kotów, koni czy ptaków.

„Karmelki to chwilowa moda, ale czekolada jest wieczna." powiedział Milton S. Hershey, twórca czekoladowego imperium Hershey's. I chyba miał rację.