22-09-2021
zmień rozmiar tekstu
A+ A-
Grupa ekspertów z Wydziału Psychologii Uniwersytetu w Bergen opracowała nową metodę pomiaru uzależnienia od zakupów: skalę uzależnienia od zakupów Bergen (The Bergen Shopping Addiction Scale).
Kiedy zakupy stają się uzależnieniem
- Nowoczesne technologie sprawiły, że zakupy są niezwykle łatwe i wygodne, więc droga do nadmiernych sprawunków została skrócona - zwłaszcza w połączeniu z czynnikami społeczno-kulturowymi, takimi jak media społecznościowe, karty kredytowe i zaawansowany marketing - mówi psycholog Cecilie Schou Andreassena.
Uzależnienie częściej dotyczy kobiet
Jak uważa dr Andreassen, istnieją pewne wyraźne tendencje co do tego, u których ludzi rozwija się .
- Kupowanie, które wskazuje na uzależnienie, pojawia się częściej w niektórych grupach demograficznych. Dominuje u kobiet i zazwyczaj rozwija się w późnym okresie dojrzewania i w czasie wkraczania w dorosłość, i wydaje się, że słabnie wraz z wiekiem - mówi dr Andreassen.
- Nasze badania wskazują, że ludzie, których cechuje wysoka ekstrawersja i neurotyczność, są bardziej narażeni na uzależnienie od zakupów. Ekstrawertycy, zwykle szukający wrażeń towarzyskich, mogą wykorzystywać zakupy do wyrażania swojej indywidualności lub poprawiania statusu społecznego oraz atrakcyjności. Neurotyczni ludzi są niespokojni i mają objawy depresji, mogą więc wykorzystywać zakupy jako sposób na zmniejszenie negatywnych odczuć - wskazuje dr Andreassen.
Ludzie odczuwający lęk najbardziej zagrożeni
Osoby sumienne, ugodowe, lubiące intelektualne bodźce są mniej narażone na uzależnienie od zakupów. Zazwyczaj cechuje je dobra samokontrola i unikają konfliktów, które mogą sprzyjać nieracjonalnym zakupom.
Odkryliśmy, że uzależnienie od zakupów wiąże się z objawami , i niską samooceną, a zakupy mogą działać jako mechanizm ucieczki od nieprzyjemnych uczuć lub od zdrowszego, ale trudnego radzenia sobie z nimi - choć uzależnienie od zakupów może też prowadzić do takich objawów - wyjaśnia dr Andreassen.
Siedem znaków ostrzegawczych
Objawy uzależnienia od zakupów są ściśle związane z symptomami narkomanii, i innych uzależnień.
Bergen Shopping Addiction Scale obejmuje siedem kryteriów identyfikacji uzależnienia od zakupów; wszystkie pytania są punktowane w następującej skali: (0) Całkowicie się nie zgadzam, (1) Nie zgadzam się, (2) Nie mam zdania, (3) Zgadzam się i (4) Całkowicie się zgadzam.
- Cały czas myślisz o zakupach/kupowaniu rzeczy.
- Robisz zakupy, aby zmienić swój nastrój.
- Kupujesz tak dużo, że negatywnie wpływa to na Twoje codzienne obowiązki (np. szkoła i praca).
- Czujesz, że musisz kupować coraz więcej, aby uzyskać taką samą satysfakcję jak wcześniej.
- Zdecydowałeś się kupować mniej, ale nie byłeś w stanie tego zrobić.
- Czujesz się źle, jeśli z jakiegoś powodu nie możesz kupować.
- Robisz zakupy tak często, że pogarsza to Twoje samopoczucie.
Badanie dr Andreassen pokazuje, że odpowiedzi „zgadzam się" lub „całkowicie się zgadzam" na co najmniej cztery z siedmiu punktów może sugerować, że jesteś uzależniony od zakupów.
Na podstawie:
Depresja to bardzo poważna choroba, a jej lekceważenie może prowadzić nawet do śmierci. Dotyka ona ludzi w różnym wieku, jednak w przypadku osób starszych bywa często lekceważona, traktowana jako jeden z objawów starzenia się. czytaj dalej »