Niedziela Palmowa

W niedzielę po głównej mszy - sumie odbywają się uroczyste procesje z palmami. Jeszcze do 1955 ksiądz wychodził tego dnia przed kościół i zamykano bramę. Drzwi świątyni otwierały się ponownie dopiero, gdy kapłan trzykrotnie uderzył w nie krzyżem. Zwyczaj ten miał przypominać wiernym, że śmierć Jezusa na krzyżu otworzyła dla ludzi bramy niebios.

Z czasem twórczość w zakresie palmowych bukietów rozwijała się i jeszcze niedawno każdy region Polski miał swoją charakterystyczną palmę, choć wszystkie mają cechy wspólne - są to pionowe bukiety, złożone z wielu gatunków roślin. Dzisiaj najbardziej popularną i najpowszechniej spotykaną w sprzedaży, jest „palemka wileńska” misternie upleciona z suszonych kwiatów, mchów i traw. Jednak w niektórych miejscach nadal kultywowane są tradycje regionalne - jak choćby są procesje z ogromnymi palmami (niejednokrotnie długości kilku metrów) odbywające się między innymi w okolicach Tarnowa i Myślenic, na Kurpiach czy na Ziemi Sądeckiej.

Co roku wielu widzów gromadzi konkurs na najdłuższą i najpiękniejszą palmę jaki odbywa się w Lipnicy Murowanej w powiecie bocheńskim. Palma zgłoszona do konkursu ma być zrobiona na wiklinowym stelażu, nie wolno używać metalowych prętów czy podpór. Trzeba ją także postawić pionowo, tak by nie wygięła się lub nie złamała podczas prezentacji i oceniania.

Oczywiście z samą Niedzielą Palmową oraz z palmami wiąże się wiele zwyczajów i obrzędów. Ze względu na porę roku dotyczyły one głownie zachowania urodzaju i ochrony przed chorobami. Poświęconą palem - podobnie jak gromnicę - stawiano w oknie, by odciągała pioruny, bądź zatykano za obrazy, by chroniła przed złymi urokami. Krzyże z palm układane na polach zapobiegać miały gradobiciu, zaś bazie mieszano z ziarnem i podkładano je pod pierwszą zaoraną skibę, by przyniosły urodzaj. Bazie dawano też do połykania ludziom by nie dopuszczały do chorób gardła i bólów głowy.

Z tradycji tych pozostał zwyczaj smagania się nawzajem poświęconymi palmami z towarzyszeniem powiedzeń „Palma bije, nie zabije” lub „Za sześć noc – Wielkanoc” oraz życzeń zdrowia i pomyślności na cały rok.