Triduum Paschalne: Wielki Piątek

Śmierć Jezusa na krzyżu pojawia się we wszystkich czterech Ewangeliach i choć ich autorzy podkreślają inne aspekty tego wydarzenia, sam przekaz mówi wyraźnie: pochodzący z Nazaretu nauczyciel, za którym podążały tłumy, umarł na krzyżu po wyroku śmierci wydanym przez rzymskie władze na usilną prośbę Sanhedrynu. Właśnie to wydarzenie i poprzedzającą go mękę wspominają dziś chrześcijanie na całym świecie.

W Kościele Prawosławnym w rano odprawiane są Królewskie Godziny Kanoniczne - nabożeństwo, podczas którego śpiewa się psalmy i odczytuje fragmenty z Pisma Św. poświęcone męce i śmierci Jezusa. Wieczorem odbywa się wieczernia połączona z wyniesieniem na całunu (tzw. płaszczanicy) z wizerunkiem ciała Chrystusa złożonego do grobu.

Wielki Piątek to dzień szczególny zwłaszcza dla , dla których niezwykle ważna jest teologia krzyża. Bardzo mocno podkreślają oni, że bez ofiary Chrystusa chrześcijaństwo traci sens i że to właśnie ta ofiara oraz jej zbawcze znaczenie jest centrum .

"W wielu kościołach odprawiane są dwa nabożeństwa. Przejmująco w tym dniu brzmią ewangelickie pieśni pasyjne, który słowa i muzyka szczególnie poruszają. Czytana lub śpiewana jest "Improperia" ("Ludu mój, cóżem ci uczynił?) oraz "Trishagion" ("Święty Boże, Święty Mocny..."). Ewangelicy nie praktykują adoracji Grobów Pańskich, ani nie biorą udziału w drogach krzyżowych - koncentrują się na Słowie Bożym i nabożeństwach wielkopiątkowych. Post nie jest nakazany, ale wielu wiernych go zachowuje.

Może dziś już nie w tylu ewangelickich domach nie ogląda się w Wielki Piątek telewizji czy słucha radia, tym bardziej iż można tam też uczestniczyć w luterańskich nabożeństwach. Jednak wciąż pozostaje żywa tradycja nierobienia w ten dzień wielkich zakupów przedświątecznych czy też porządków domowych." - czytamy na stronie luteranie.pl

Wierni polskich kościołów protestanckich (nie tylko luteranie) mają prawo w Wielki Piątek uzyskać dzień wolny od pracy. Nie jest to jednak dodatkowy dzień urlopu, trzeba go odpracować lub wziąć urlop (zazwyczaj bezpłatny). Od lat trwa dyskusja na temat uczynienia tego dnia ustawowo wolnym dla wszystkich, jednak "wygrywają" z Wielkim Piątkiem inne święta. Dla większości Polaków dzień ten jest bowiem momentem kulminacyjnym... przedświątecznych przygotowań. Kolejki w sklepach, sprzątanie, gotowanie i zawodowe obowiązki nie pozostawiają zbyt wiele czasu na refleksję. Mimo to wieczorem również katolickie kościoły zapełniają się wiernymi.

W Kościele Katolickim w Wielki Piątek nie odprawia się mszy św. Po południu odbywa się Liturgia Męki Pańskiej, upamiętniająca wydarzenia z tamtego pamiętnego piątku na Golgocie. Na początku liturgii ministranci i księża w ciszy podchodzą do ołtarza. Nie ma dzwonków ani pieśni na wejście, nie słychać dzwonka. W milczeniu, w którym słychać tylko kroki. Po dojściu do ołtarza prowadzący liturgię ksiądz pada na twarz. W tym momencie klękają wszyscy obecni w kościele...

Podczas nabożeństwa czytane są m.in. fragmenty proroctw Izajasza, dotyczące Sługi Bożego oraz rozdziały z Ew. Jana opisujące ostatnie godziny życia Jezusa, jego mękę i . Elementem kulminacyjnym nabożeństwa jest adoracja krzyża. Po zakończeniu liturgii monstrancja z hostią jest przenoszona do Grobu Pańskiego. Praktykowane jest przy nim całonocne czuwanie. Wielki Piątek to także dzień, w którym najwięcej ludzi idzie do spowiedzi.