Alarmujące dane: wyższe zagrożenie ubóstwem wśród starszych Europejczyków, zwłaszcza kobiet

Dyrektor Naukowy ECSWPR, dr Asghar Zaidi wyjaśnia w publikacji, że liczba 19% przekłada się na "około 16 milionów osób starszych, które są zagrożone ubóstwem, co stanowi niemal jedną piątą całej 85 milionowej populacji seniorów zamieszkujących w krajach Unii".

Jak podkreśla dr Zaidi, czym ubóstwo jest, a czym nie jest, to pojęcie względne. Powszechnie przyjętym podejściem przy przygotowywaniu statystyk takich jak ta opracowana przez EU-SILC (które to podejście przyjęła także Komisja Europejska w ostatnich raportach) jest miara oparta na dochodzie gospodarstwa domowego. Osoby zmagające się z ubóstwem definiuje się jako żyjące w gospodarstwie domowym, w którym rozporządzalny dochód kształtuje się poniżej 60% progu wyznaczającego średni dochód w kraju.

"Zważywszy na arbitralny charakter przyjmowanego progu ubóstwa oraz fakt, że osiąganie dochodu poniżej tego progu jest zaledwie jednym wyznacznikiem niskiej stopy życiowej, wskaźnik ten jest określany jako miernik zagrożenia ubóstwem" - podkreśla dr Zaidi, autor publikacji.

Na podstawie tego pomiaru 10 z 27 państw członkowskich UE zanotowało zagrożenie ubóstwem wśród ludzi starszych poniżej średniej (16% lub mniej), w tym w Czechach (7%) i Luksemburgu (5%). Dr Zaidi wyjaśnia, że niski wskaźnik wśród osób starszych w niektórych z tych krajów można częściowo przypisać "dojrzałemu i hojnemu systemowi podstawowych emerytur, a w części istotnym elementom redystrybucyjnym w świadczeniach emerytalnych związanych z wynagrodzeniem, takim jak gwarantowane emerytury minimalne".

Łącznie 6 krajów unijnych zanotowało wskaźniki zagrożenia ubóstwem bliskie średniej (18%-23%), a w pozostałych 8 krajach wskaźniki te były wyższe od średniej (powyżej 25%). W tej ostatniej kategorii znalazły się takie kraje jak Cypr (49%), Estonia (39%) i Bułgaria (34%).

Dane wskazują, że w przypadku większości krajów unijnych nie nastąpiła znacząca zmiana pod względem wskaźników zagrożenia ubóstwem wśród starszych obywateli w ciągu ostatnich pięciu lat. Niemniej w przypadku Estonii, Litwy i Łotwy wskaźnik wzrósł w sposób znaczący. Dwoma innymi wyjątkami są Irlandia i Portugalia, gdzie wskaźniki zagrożenia ubóstwem wyraźnie spadły.

Statystyki pokazują, że zagrożenie ubóstwem wśród starszych Europejek jest średnio o 6% wyższe niż wśród mężczyzn (odpowiednio 22% i 16%). Autorzy zauważają, że za wyjątkiem Hiszpanii i Wlk. Brytanii we wszystkich krajach ze wskaźnikami zagrożenia ubóstwem wyższymi od unijnej średniej, wskaźniki dotyczące starszych kobiet są wyraźnie wyższe. Dotyczy to szczególnie seniorek w Bułgarii, Estonii, na Litwie, Łotwie oraz w Rumunii.

Nawiązując do tego zagadnienia, dr Zaidi wyjaśnia, że w wyniku reform systemów emerytalnych w wielu krajach podniesiono ustawowy wiek emerytalny i zwiększono zachęty do pozostawania czynnym zawodowo. Takie zmiany, jak twierdzi, będą mieć prawdopodobnie "pozytywny wpływ na wydłużenie kariery zawodowej i zwiększenie praw emerytalnych przyszłych generacji starszych kobiet". Te i inne zagadnienia będą tematem kolejnego informatora.

Więcej informacji:
Statystyki Wspólnoty w sprawie dochodów i warunków życia (EU-SILC):

Europejskie Centrum Polityki Społecznej i Badań: