Smoleńsk: kto wierzy w zamach?

Zdaniem ponad połowy Polaków (53%) w sprawie wyjaśnienia przyczyn polski rząd wiele zrobił, ale też dopuścił się wielu zaniedbań. Prawie jedna czwarta (23%) jest jeszcze bardziej krytyczna i sądzi, że rząd tak naprawdę zaniechał możliwości wyjaśnienia tej katastrofy. Tylko 16% ankietowanych ocenia, iż rząd zrobił w tej sprawie wszystko, co było możliwe. Wyrobionej opinii w tej kwestii nie ma 8% respondentów.

W porównaniu z ocenami z sierpnia ubiegłego roku nieco wzrósł krytycyzm wobec postępowania rządu w tej sprawie (wzrost wskazań o 6 punktów procentowych). Zarazem jednak oceny skrajne – z jednej strony całkowicie dyskredytujące działania rządu, a z drugiej w pełni akceptujące jego poczynania – praktycznie nie uległy zmianie. Najbardziej negatywnie o postawie rządu w tej sprawie Polacy wypowiadali się na początku ubiegłego roku, wówczas łącznie aż 81% badanych wyrażało się o działaniach rządu mniej lub bardziej krytycznie, obecnie liczba głosów krytycznych wynosi 76%.

Nawet w elektoracie PO tylko jedna trzecia badanych (32%) uważa, że rząd zrobił wszystko, by wyjaśnić przyczyny katastrofy pod Smoleńskiem, natomiast ponad połowa (59%) jest zdania, że rząd co prawda wiele zrobił, ale też wiele zaniedbał. Oczywiście oceny potencjalnych wyborców PiS są jeszcze bardziej krytyczne – zwolennicy tej partii w większości uważają, że rząd Donalda Tuska tak naprawdę zaniechał wszelkich możliwości rzetelnego wyjaśnienia tej katastrofy (56%).

Zaniechania w sprawie wraku

Długotrwałe niezabezpieczanie (w taki sposób, by można go było później zbadać) i niezwrócenie go mimo zakończenia wyjaśniania katastrofy przez stronę rosyjską, a wcześniej brak kasety z nagraniami z wieży kontroli lotów – kluczowego dowodu, by można było wyjaśnić to, co się tam działo – oraz inne zachowania strony rosyjskiej w tej sprawie z pewnością przyczyniły się do tego, że większość Polaków (68%) jest przekonana, iż Rosjanie ukrywają dowody, zacierają ślady błędów kontrolerów lotów i nieprawidłowości w pracy obsługi lotniska. Tylko jedna piąta badanych (20%) uważa, że Rosjanie nie mataczą w tej sprawie.

Zamach?

Teoria, że katastrofa prezydenckiego samolotu pod Smoleńskiem nastąpiła w wyniku wybuchu, który miał miejsce tuż nad ziemią, choć sprzeczna z ustaleniami komisji rządowej powołanej do wyjaśnienia przyczyn tej katastrofy, jest ciągle obecna w dyskursie publicznym. Takie wyjaśnienie wypracował parlamentarny zespół ds. zbadania przyczyn katastrofy smoleńskiej pod kierownictwem Antoniego Macierewicza i ta hipoteza jest nieustannie lansowana przez przewodniczącego oraz specjalistów powołanych przez ten zespół do roli ekspertów.

Czy Polacy wierzą w to, że prezydent zginął wskutek zamachu? Większość badanych zapytanych o to, czy bierze pod uwagę możliwość, że prezydent Lech Kaczyński poniósł śmierć w wyniku zamachu, odpowiedziała przecząco. Prawie dwie trzecie (63%) nie bierze pod uwagę teorii zamachu, w tym 38% odrzuca to wyjaśnienie w sposób zdecydowany. W taką możliwość wierzy jedna czwarta Polaków (25%), natomiast co ósmy (12%) nie ma zdania w tej sprawie.

W teorię zamachu nieco częściej są skłonne wierzyć kobiety (28%) niż mężczyźni (22%). W grupach wiekowych najczęściej o takiej możliwości myślą najmłodsi respondenci – 38% osób od 18 do 24 roku życia uważa, że prezydent Lech Kaczyński mógł ponieść śmierć w wyniku zamachu.

O możliwości celowych działań niezidentyfikowanych sił, które doprowadziły do katastrofy prezydenckiego samolotu, częściej są przekonane osoby gorzej wykształcone i sytuowane, mieszkające na wsi i w małych ośrodkach miejskich. Spośród zmiennych socjodemograficznych opinie na ten temat najsilniej różnicują deklarowane dochody per capita – prawie połowa respondentów o miesięcznych dochodach do 500 zł na osobę w rodzinie jest skłonna zaakceptować teorię zamachu, ale tyle samo ją odrzuca.

Wiara w możliwość zamachu i krytyczny stosunek do są związane także z deklarowanymi poglądami politycznymi. Osoby utożsamiające się z lewicą w największym stopniu odrzucają teorię spiskową – tylko 14% bierze taką możliwość pod uwagę, ponad cztery piąte zaś (81%) uważa, że przyczyny katastrofy pod Smoleńskiem były inne. Z kolei około jednej trzeciej respondentów identyfikujących się z prawicą (29%) bierze pod uwagę możliwość, że prezydencki samolot rozbił się wskutek zamachu, większość (59%) jednak tę hipotezę odrzuca.