„Same plusy. Wolontariat 50+” - podsumowanie programu

Projekt został opracowany w odpowiedzi na niewielką popularność wolontariatu wśród osób powyżej pięćdziesiątego roku życia i brak kompleksowych działań służących promocji tej formy aktywności wśród ludzi starszych. Jego celem było wypracowanie i przetestowanie metod służących zachęceniu z jednej strony osób 50+ do podejmowania wolontariatu, a z drugiej instytucji publicznych i organizacji pozarządowych do korzystania ze wsparcia starszych wolontariuszy. Wnioski z programu opracowały Beata Tokarz z Akademii Rozwoju Filantropii i Gabriela Zimirowska z Regionalnego Centrum Wolontariatu w Elblągu.

Starsi wolontariusze podkreślają, że podjęcie takiej formy aktywności sprawiło, że poczuli się potrzebni, ważni dla tych, którym pomagają, umocniło to w nich poczucie własnej wartości i zmotywowało do współpracy z innymi wolontariuszami. Dla wielu z nich jest to okazja do rozwijania zainteresowań, na które do tej pory - ze względu na pracę - nie mieli czasu.

Wśród najpoważniejszych barier utrudniających rozwój wolontariatu 50+ autorki raportu wymieniają niewielką wiedzę osób starszych na temat wolontariatu, kojarzenie wolontariatu z pracą społeczną z czasów PRL - u, która na ogół miała charakter przymusowy, postrzeganie przez osoby starsze wolontariatu jako formy aktywności dla osób młodych, utożsamianie wolontariatu z koniecznością poświęcenia się, stereotypowy obraz starości i ról osoby starszej w społeczeństwie, słabą kondycję ekonomiczną i zdrowotną seniorów, ich styl życia (postrzeganie emerytury jako czasu odpoczynku, obciążenie opieką nad wnukami i starszymi rodzicami) i trudności w zaszczepieniu osobom starszym nowych umiejętności, zachowań czy sposobu myślenia. Same organizacje społeczne – będące głównym organizatorem wolontariatu – często kierują się stereotypami na temat osób starszych i w efekcie wolą włączać do współpracy osoby młode, a organizacje seniorskie nie promują wolontariatu wśród swoich członków i podopiecznych.

Spośród 70 badanych organizacji i instytucji – 29 współpracuje lub współpracowało z wolontariuszami powyżej pięćdziesiątego roku życia i są z tej współpracy zadowoleni. Większość z nich dostrzega różnicę między współpracą z wolontariuszami mającymi 50 lat i więcej a współpracą z młodszymi wolontariuszami. Podkreślają, że osoby starsze, choć mają nawyki i przyzwyczajenia, są mniej przebojowe, jednak charakteryzuje je odpowiedzialność, cierpliwość, obowiązkowość, dyspozycyjność, wrażliwość i doświadczenie życiowe, a to są nieocenione zalety przy podejmowaniu tego rodzaju współpracy.