Kosztowny i zabójczy "dymek". Recepta? Podwyżka akcyzy

Światowe badanie odnosnie Używania Tytoniu Przez Osoby Dorosłe (Global Adult Tobacco Survey, GATS) szacuje ilość dorosłych palaczy w Polsce na 9,8 miliona na rok 2009 - 30,3% dorosłych (36,9% mężczyzn i 24,4% kobiet). W tym, 33,5% mężczyzn (5,2 mln) i 21% kobiet (3,5 mln) pali tytoń codziennie. Liczby te są w znacznej mierze zgodne z wcześniejszymi szacunkami około 9,1 milionów palaczy w Polsce. W 2007r. około 31% ludności Polski, w tym 37% dorosłych mężczyzn i 26% dorosłych kobiet deklarowało palenie tytoniu, czy to regularnie, czy okazjonalnie.

Rozpowszechnienie palenia tytoniu w Polsce osiągnęło szczyt w 1982 roku, kiedy ponad 60% mężczyzn i ponad 30% kobiet paliło codziennie. Do spadku w konsumpcji papierosów doszło w drugiej połowie lat dziewięćdziesiątych. W okresie tym wskaźniki rozpowszechnienia palenia wśród mężczyzn i kobiet spadły odpowiednio do około 40% i 20%.8 W 2007 r. około 33% mężczyzn i 23% kobiet deklarowało, że pali tytoń codziennie, natomiast około 3,5% kobiet i mężczyzn przyznawało się do sporadycznego palenia tytoniu.

Przeprowadzony w 2009 roku w województwie Mazowieckim Globalny Sondaż Dotyczący Palenia Tytoniu przez Młodzież (Global Youth Tobacco Survey, GYTS) wykazał, że 18,7% młodych osób w wieku 13 -15 lat jest palaczami tytoniu, a 5,6% chłopcow i 7,4% dziewczynek pali codziennie. Dla porównania, wcześniejszy sondaż przeprowadzony na terenie kraju – GYTS z 2003 roku – wykazał, że palaczami tytoniu było 18,6% młodzieży w wieku 13–15 lat (19,6% chłopców i 17,1% dziewcząt). Ponad połowa polskich dzieci jest narażona na bierne palenie w domu.

Wysoki wskaźnik palenia przekłada się na dużą liczbę przedwczesnych zgonów, wysokie koszty opieki zdrowotnej i obniżoną produktywność. Palenie tytoniu jest jedną z czołowych przyczyn przedwczesnej śmierci wśród dorosłych Polaków. W roku 2000 spośród wszystkich zgonów mężczyzn w wieku 35–69 lat 38% było skutkiem palenia. Palenie jest czołową przyczyną raka płuc w Polsce. Rośnie też liczba spowodowanych tą chorobą. Palenie jest przyczyną 55% wszystkich zgonów związanych z nowotworami wśród mężczyzn w Polsce. Tytoń rocznie zabija w Polsce prawie 70 tys. osób aktywnie palących i prawie 9 tys. osób narażonych na . To 16 razy więcej niż ginie w wypadkach drogowych.

Szacuje się, że koszty opieki zdrowotnej wynikające z chorób związanych z paleniem tytoniu wyniosły w 2004 roku niemal 18 mld PLN (6 mld USD).

Inne koszty związane z paleniem tytoniu, w tym zmniejszenie produktywności i wskaźnika zatrudnienia, szacowano w 2004 roku na 15 mld PLN (5 mld USD).

Raport stawia tezę, że najskuteczniejszym sposobem ograniczenia palenia jest podniesienie ceny tytoniu poprzez zwiększenie podatku akcyzowego i zagwarantowanie odzwierciedlenia wzrostu podatku w cenie wyrobu. Wyższa cena zniechęca młodzież do rozpoczęcia palenia papierosów i zachęca palaczy do .

Cena papierosów w Polsce jest jedną z najniższych w Unii Europejskiej. Poprawa sytuacji gospodarczej powoduje, że papierosy stają się coraz bardziej przystępne, a ceny rzeczywiste nie nadążają za wzrostem dochodów i inflacją. Podniesienie podatku akcyzowego na wyroby tytoniowe na wzór krajów europejskich, może znacznie ograniczyd epidemię tytoniu, zapobiegając śmierci nawet 278 000 osób i zwiększyd wpływy do budżetu paostwa aż o 7,1 mld złotych. Nawet 618 000 dorosłych Polaków może rzucić palenie, a aż 215 000 młodych osób nie rozpocznie nałogu.