Papierowe i bambusowe słomki są toksyczne?

Belgijscy badacze przebadali 39 marek słomek pod kątem grupy syntetycznych substancji chemicznych zwanych związkami poli- i perfluoroalkilowymi (PFAS).

PFAS wykryto w większości testowanych słomek, a najczęściej w tych wykonanych z papieru i bambusa.

Z PFAS tworzy się produkty codziennego użytku, od odzieży po patelnie z powłoką nieprzywierającą, odporne na wodę, ciepło i plamy. Związki te mogą być jednak potencjalnie szkodliwe dla ludzi i środowiska.

Rozkładają się bardzo powoli i mogą utrzymywać się w środowisku przez tysiące lat, przez co zaczęto je nazywać „wiecznymi substancjami chemicznymi". Wiąże się je z wieloma problemami zdrowotnymi, w tym gorszą odpowiedzią na szczepionki, niższą masą urodzeniową noworodków, , podwyższonym poziomem , uszkodzeniami wątroby, nowotworem i rakiem jądra.

- Słomki wykonane z materiałów pochodzenia roślinnego, takich jak papier i bambus, są często reklamowane jako bardziej przyjazne dla środowiska niż te wykonane z tworzyw sztucznych - mówi dr Thimo Groffen z Uniwersytetu w Antwerpii. - Jednak obecność PFAS w tych słomkach oznacza, że niekoniecznie jest to zgodne z prawdą - dodaje.

Coraz większa liczba krajów, w tym Wielka Brytania i Belgia, zakazuje sprzedaży produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych, w tym słomek do napojów, a popularną alternatywą stały się ich wersje pochodzenia roślinnego.

Przetestowano słomki do picia 39 różnych marek wykonane z pięciu materiałów - papieru, bambusa, szkła, stali nierdzewnej i plastiku.

Produkty większości marek (27/39, czyli 69 proc.) zawierały PFAS, a łącznie wykryto 18 różnych PFAS.

PFAS najczęściej znajdowały się w papierowych słomkach - substancje te wykryto w 18/20 (90 proc.) badanych marek. PFAS wykryto także w 4/5 (80 proc.) marek słomek bambusowych, 3/4 (75 proc.) marek słomek plastikowych i 2/5 (40 proc.) marek słomek szklanych. Wspomnianych związków nie wykryto w żadnych słomkach stalowych.

Wykryto także kwas trifluorooctowy (TFA) i kwas trifluorometanosulfonowy (TFMS), czyli „ultrakrótkołańcuchowe" PFAS, które są dobrze rozpuszczalne w wodzie i mogą przedostawać się ze słomek do napojów.

- Niewielkie ilości PFAS, choć same w sobie nie są szkodliwe, mogą zwiększyć obciążenie tymi związkami już obecne w organizmie - mówi dr Groffen.

Nie jest jasne, czy producenci dodali do słomek PFAS dla zapewnienia wodoodporności, czy też było to wynikiem zanieczyszczenia. Potencjalne źródła skażenia obejmują glebę, w której uprawia się rośliny, a także wodę używaną w procesie produkcyjnym. Jednakże obecność substancji chemicznych w prawie każdej marce słomki papierowej oznacza, że w niektórych przypadkach prawdopodobnie była ona stosowana jako powłoka hydrofobowa - uważają eksperci.