Upa³y latem 2022 spowodowa³y 61 tysiêcy przedwczesnych zgonów w Europie

Przeanalizowano dane dotycz±ce temperatury i ¶miertelno¶ci za lata 2015-2022 dla kilkuset regionów w 35 krajach europejskich, których ³±czna populacja wynosi ponad 543 miliony ludzi.

2022 roku by³o okresem nies³abn±cych upa³ów. Zapisy pokazuj±, ¿e temperatury by³y wy¿sze ni¿ ¶rednia w ka¿dym badanym tygodniu okresu letniego. Najwiêksze anomalie temperatury odnotowano w najcieplejszym miesi±cu: od po³owy lipca do po³owy sierpnia.

W warto¶ciach bezwzglêdnych krajem o najwiêkszej liczbie zgonów zwi±zanych z w ci±gu ca³ego lata 2022 by³y W³ochy, z ca³kowit± liczb± 18 010 ¶mierci, a nastêpnie Hiszpania (11 324) i Niemcy (8 173).

Je¶li chodzi o anomalie temperatury, krajem o najcieplejszej warto¶ci by³a Francja z +2,43°C powy¿ej ¶rednich warto¶ci z okresu 1991-2020, nastêpnie Szwajcaria (+2,30°C), W³ochy (+2,28°C), Wêgry(+2,13°C) i Hiszpania (+2,11°C).

Odnotowano bardzo wyra¼ny wzrost umieralno¶ci z powodu wysokiej temperatury w starszych grupach wiekowych, a zw³aszcza w¶ród kobiet. Szacuje siê, ¿e w¶ród osób poni¿ej 65 roku ¿ycia by³o 4822 zgonów, w¶ród ludzi z grupy 65 - 79 lat 9226, a w¶ród osób powy¿ej 79 roku ¿ycia 36848.

Ilo¶æ zgonów zwi±zana z upa³em by³a o 63 proc. wy¿sza u kobiet ni¿ u mê¿czyzn, przy ³±cznej liczbie 35 406 w¶ród kobiet, w porównaniu z szacunkow± liczb± 21 667 zgonów w¶ród mê¿czyzn.

- Lato 2003 r. by³o zjawiskiem wyj±tkowo rzadkim, nawet bior±c pod uwagê obserwowane do tej pory antropogeniczne ocieplenie. Ta wyj±tkowa natura podkre¶li³a brak strategii profilaktycznych i krucho¶æ systemów opieki zdrowotnej w radzeniu sobie z sytuacjami kryzysowymi zwi±zanymi z klimatem, co zosta³o w pewnym stopniu uwzglêdnione w kolejnych latach, wyja¶nia Joan Ballester Claramunt z ISGlobal, której przyznano grant Europejskiej Rady ds. Badañ Naukowych.

- Temperatur zarejestrowanych latem 2022 roku o tyle nie mo¿na uznaæ za wyj±tkowe, ¿e mo¿na je by³o przewidzieæ, ¶ledz±c seriê temperatur z poprzednich lat, i pokazuj± one równie¿, ¿e ocieplenie przyspieszy³o w ci±gu ostatniej dekady - dodaje Ballester.

- Fakt, ¿e ponad 61 600 osób w Europie zmar³o z powodu stresu cieplnego latem 2022 roku, mimo ¿e w przeciwieñstwie do 2003 roku, wiele krajów mia³o ju¿ aktywne plany zapobiegania, sugeruje, ¿e dostêpne obecnie strategie ci±gle mog± byæ niewystarczaj±ce - uwa¿a Hicham Achebak z Inserm i ISGlobal. - Przyspieszenie ocieplenia obserwowane w ci±gu ostatnich dziesiêciu lat uwypukla konieczno¶æ ponownej oceny i poprawy strategii zapobiegawczych, zwracaj±c szczególn± uwagê na ró¿nice miêdzy krajami i regionami Europy, a tak¿e ró¿nice wiekowe i p³ciowe - dodaje.

Europa jest kontynentem do¶wiadczaj±cym najwiêkszego ocieplenia, nawet o 1°C wiêcej ni¿ ¶rednia ¶wiatowa. Szacunki sugeruj±, ¿e przy braku skutecznej reakcji adaptacyjnej kontynent bêdzie musia³ stawiæ czo³a ¶rednio ponad 68 tysi±com przedwczesnych zgonów ka¿dego lata do 2030 roku i ponad 94 tysi±com do 2040 roku.