Gniew nie musi mieć negatywnych skutków - pomaga osiągać cele

Do takich wnioskó doszli badaccze Amerykańskiego Towarzystwa Psychologicznego.

- Ludzie często sądzą, że stan szczęścia jest idealny, a większość uważa dążenie do niego za główny - mówi dr Heather Lench, psycholog z Texas A&M University. - Pogląd, zgodnie z którym pozytywne emocje są odpowiednie dla zdrowia psychicznego i dobrego samopoczucia, był dominujący w laickich i psychologicznych opisach emocji, ale badania sugerują też, że najlepsze efekty daje mieszanka emocji, w tym tych negatywnych, takich jak - dodaje.

Funkcjonalistyczna teoria, badana od dziesięcioleci, sugeruje, że wszystkie emocje, dobre i złe, są reakcją na zdarzenia w otoczeniu danej osoby i służą ostrzeganiu tej osoby o ważnych sytuacjach wymagających działania. Każda emocja może wymagać innej reakcji. Na przykład, smutek może wskazywać, że dany człowiek powinien szukać pomocy lub wsparcia emocjonalnego, zaś złość może sugerować, że musi podjąć działania, aby pokonać przeszkodę.

Przeprowadzono kilka eksperymentów. W jednym z nich uczestnikom pokazano materiały wizualne mające wywołać określone reakcje emocjonalne lub neutralne, a następnie poproszono ich o rozwiązanie serii łamigłówek słownych. W innym badaniu celem było uzyskanie wysokich wyników w grze wideo o narciarstwie, przy czym jedna gra bardziej wymagająca (unikanie flag na trasie slalomu), a druga łatwiejsza - polegała jedynie na skoku.

We wszystkich eksperymentach gniew poprawiał zdolność ludzi do osiągania swoich celów w porównaniu z stanem neutralnym w różnych trudnych sytuacjach. W niektórych przypadkach oznaczało to wyższe wyniki lub krótszy czas odpowiedzi. W jednym z eksperymentów zwiększyło to również ilość oszustw, aby osiągnąć lepszy wynik.

Przeanalizowano też dane z ankiet zebranych podczas wyborów prezydenckich w USA w 2016 i 2020 roku. Przed wyborami ankietowanych poproszono o ocenę poziomu swojej złości, gdyby ich ulubiony kandydat nie wygrał. Po wyborach badani informowali, czy i na kogo głosowali. Uczestnicy, którzy deklarowali wysoki gniew, gdyby ich kandydat nie wygrał, byli bardziej skłonni do głosowania w wyborach.

- Odkrycia te pokazują, że złość wzmaga wysiłki zmierzające do osiągnięcia pożądanego celu, często skutkując większym sukcesem - zauważa dr Lench.

Jak zauważa dr Lench, chociaż była ogólnie powiązana z wyższą szansą na sukces, w niektórych przypadkach rozbawienie lub pożądanie również dawało taki efekt.

Wydaje się, że emocje często uważane za negatywne - takie jak złość, nuda czy smutek - mogą być przydatne - twierdzi dr Lench.

- Ludzie często wolą używać pozytywnych emotikonów jako narzędzi niż negatywnych i mają tendencję do postrzegania nieprzyjemnych emocji jako niepożądanych i niepozwalających się przystosować. Nasze badania potwierdzają, że mieszanka sprzyja dobremu samopoczuciu, a używanie tych negatywnych jako narzędzi może być szczególnie skuteczne w niektórych sytuacjach - wyjaśnia dr Lench.