Narodowe sympatie Polaków: lubimy sąsiadów

Najbardziej lubiani przez Polaków są Czesi i Słowacy, do których pozytywny stosunek wyraża niemal trzy piąte badanych (58% i 57%). Niewiele rzadziej sympatią darzeni są Włosi (55%), Anglicy (54%), Hiszpanie, Francuzi (po 53%), Norwegowie, Szwajcarzy, Węgrzy (po 52%), Szwedzi oraz Amerykanie (po 51%). Do kolejnych siedmiu narodów – Holendrów, Austriaków, Duńczyków, Belgów, Irlandczyków, Japończyków, Finów – sympatię deklaruje prawie połowa respondentów (od 45% do 49%). Należy dodać, że w stosunku do wszystkich wymienionych wyżej nacji sympatia wyrażana jest kilkakrotnie częściej niż niechęć. Około dwóch piątych ankietowanych (od 37% do 44%) przejawia pozytywne uczucia wobec Chorwatów, Niemców, Greków, Litwinów, Bułgarów i Gruzinów. Przeważają one nad negatywnymi mniej więcej dwukrotnie.

Około jednej trzeciej badanych (od 29% do 34%) deklaruje sympatię do Rosjan, Białorusinów, Żydów, Ormian, Chińczyków, Ukraińców, Egipcjan, Serbów oraz Wietnamczyków. W przypadku tych narodów odnotowujemy relatywnie niewielką przewagę uczuć pozytywnych nad negatywnymi bądź względną równowagę sympatii i niechęci. W stosunku do kolejnych pięciu narodów – Turków, Libijczyków, , Romów i Arabów – przeważa niechęć, przy czym wobec Romów i Arabów jest ona wyrażana dwukrotnie częściej niż sympatia.

W porównaniu z rokiem ubiegłym odnotowano wzrost sympatii do dwudziestu ośmiu narodów. W większości przypadków zmiany są jednak niewielkie. Relatywnie największa poprawa nastawienia nastąpiła w stosunku do Norwegów, Słowaków, Anglików i Szwedów.

Wobec sześciu narodów badacze CBOS zaobserwowali wzrost niechęci, przy czym w stosunku do pięciu z nich – Chińczyków, Wietnamczyków, Turków, Litwinów, Arabów – jest on niewielki. Jedynie stosunek do Greków uległ bardziej zauważalnemu pogorszeniu, co prawdopodobnie ma związek z kryzysem ekonomicznym w . Być może Grecy są postrzegani jako „żyjący ponad stan”, nieradzący sobie z własnymi długami. Negatywnie mogą być również oceniane protesty Greków wobec cięć budżetowych, narzuconych przez Unię Europejską w zamian za pomoc finansową. Trzeba zaznaczyć, że stosunek Polaków do innych europejskich narodów, które także w dużym stopniu są dotknięte kryzysem, takich jak Irlandczycy, Hiszpanie czy Włosi, nie uległ pogorszeniu.

Według badaczy CBOS, stosunek do innych narodów kształtowany jest przez narodowościowe, zaszłości historyczne, bieżące wydarzenia społeczno-polityczne, osobiste doświadczenia i wiele innych czynników. Niezmiennie od lat obserwujemy, że Polacy na ogół większą sympatią darzą narody mieszkające na zachód oraz na północ od naszego kraju niż na wschód. Uczucia do narodów mieszkających na południu są mniej jednoznaczne. Taki rozkład sympatii i antypatii wiąże się ze stereotypowym wyobrażeniem bogatego i rozwiniętego „Zachodu” i biednego, mniej rozwiniętego „Wschodu”.

Polacy kierują swoją sympatię w stronę narodów stereotypowo związanych ze światem „Zachodu”, charakteryzujących się wyższym rozwojem społeczno-ekonomicznym, gdyż stanowią one pozytywną grupę odniesienia, z którą chcemy się identyfikować, do której aspirujemy i chcemy się upodobnić. Natomiast od narodów cechujących się niższym poziomem życia, stereotypowo związanych ze „Wschodem”, stanowiących dla nas negatywną grupę odniesienia dystansujemy się i dlatego mamy do nich stosunek negatywny.