19-03-2014
zmień rozmiar tekstu
A+ A-
Dla każdego społeczeństwa samobójstwo to niewygodny temat. Jak bowiem wyjaśnić, że pomimo postępu cywilizacyjnego , tak imponującego rozwoju medycyny, a wreszcie deklarowanego poczucia wspólnoty danej społeczności, istnieją zdruzgotani ludzie decydujący się na odebranie sobie życia? Ze statystyk wynika, że wysokie prawdopodobieństwo samobójstwa dotyczy osób starszych, które często nie uzyskują odpowiedniego wsparcia ze strony innych i nierzadko zmagają się nie tylko z licznymi chorobami, ale i samotnością.
Prawdą jest, że od dawna poczucie beznadziei i zachowania samobójcze były uważane za część starzenia się i zrozumiałe w kontekście sędziwego wieku oraz niepełnosprawności. Przykładowo, starożytni Grecy tolerowali takie postawy, a nawet umożliwiali , jeśli określone osoby przekonująco apelowały o skrócenie swojego życia i wykazały, że nie będą pełnić żadnej pożytecznej roli w społeczeństwie. Takie praktyki były oparte na założeniu, że gdy dana osoba osiągnęła pewien wiek, nie ma już żadnych istotnych celów w życiu i śmierć nie będzie dla niej czymś przykrym. Nota bene analogiczne argumenty wysuwa się dziś w niektórych krajach, gdzie zwolennicy chcą rozszerzyć prawo do niej na zdrowe osoby w starszym wieku. W podobnym tonie wypowiedział się też Zygmunt Freud, choć jego słowa odnoszą się do zmagań z chorobami (filozof mógł nawiązywać do własnych cierpień w związku z zachorowaniem na nieuleczalnego raka podniebienia: „Być może jest tak, że bogowie są miłosierni, kiedy wraz z wiekiem nasze życie staje się bardziej nieprzyjemne. W końcu śmierć wydaje się mniej nieznośna niż wielu ciężarów, które musimy nieść".
Nie ma zgody co do przekonań. Obiektywnie (i bez tak silnych emocji, jakie towarzyszą dyskusjom o „prawie" do samobójstwa) można rozważać jedynie czynniki sprzyjające decyzji o samobójstwie. Eksperci opracowali listę czynników zwiększających ryzyko odebrania sobie życia:
Wcześniejsze próby samobójczeMiędzy 20 a 50 procent ludzi, którzy się uśmiercają, próbowało wcześniej popełnić . Ci, którzy podjęli poważne próby samobójcze, cechują się znacznie wyższym ryzykiem targnięcia się na swoje życie.
Depresja
Wielu pacjentów zmagających się z depresją nie podejmuje prób samobójczych, jednakże najbardziej poważne formy choroby mogą wiązać się z decyzją o odebraniu sobie życia. Permanentny smutek, wycofanie się z życia towarzyskiego i wszelkich innych podejmowanych dotychczas aktywności stanowi sygnał alarmujący. Psychologowie mówią, że szczególnie wysokie prawdopodobieństwo samobójstwa cechuje osoby wykazujące przez ostatnie dwa tygodnie co najmniej pięć spośród tych symptomów:
- depresyjny nastrój i zmiana cyklu snu
- zmiany w poziomie apetytu i wagi
- mówienie oraz poruszanie się z niezwykłą szybkością lub bardzo wolno
- utrata zainteresowania i czerpania przyjemności z zajęć, które dotychczas były postrzegane jako ciekawe
- zmniejszenie popędu seksualnego
- ciągłe zmęczenie i utrata energii
- poczucie bezwartościowości, poczucia winy, wyrzuty sumienia
- osłabiona zdolność myślenia lub koncentracji, spowolnienie myślenia lub niezdecydowanie
- myśli samobójcze, myśli o śmierci
Dodatkowymi czynnikami, które wskazują na zwiększone ryzyko samobójstwa u osób z , są:
- bardzo silny niepokój, pobudzenie, gniewne zachowania
- nadużywanie leków i
- zmaganie się z chorobą fizyczną lub psychiczną
- poczucie beznadziei i rozpaczy
Rozmowy o śmierci Ci, którzy chcą odebrać sobie życie, nierzadko mówią o śmierci i samobójstwie. Wypowiadają też zdania mające podkreślić ich „nieprzydatność", trudności z zaakceptowaniem rzeczywistości, silne zniechęcenie. Często sądzą, że ich bliskim będzie bez nich lepiej.
Planowanie samobójstwaOsoby noszące się z zamiarem targnięcia się na swoje życie często chcą uporządkować swoje sprawy - spłacić długi, pożegnać się z przyjaciółmi, zostawić testament, etc.
Depresja to bardzo poważna choroba, a jej lekceważenie może prowadzić nawet do śmierci. Dotyka ona ludzi w różnym wieku, jednak w przypadku osób starszych bywa często lekceważona, traktowana jako jeden z objawów starzenia się. czytaj dalej »