European Trusted Brands - Polacy mają coraz mniej powodów do optymizmu?

Najczęściej deklarowanymi przez Polaków cechami osobowości są: optymizm (62%), aktywność (61%) i zdecydowanie (58%). Niemniej jednak w ciągu ostatniego roku znacznie zmniejszył się odsetek Polaków przypisujących sobie takie cechy. Co więcej, cechy te występują wśród Polaków najrzadziej w porównaniu z innymi narodami biorącymi udział w badaniu.

W 2007 roku optymizm jako swoją cechę deklarowało 53% Polaków, biorących udział w badaniu European Trusted Brands. W roku 2008 nastąpił bardzo duży wzrost liczby osób, które określały się jako optymiści - do 78%. Rok 2009 przynosi znaczny spadek - aż do 62%.

„Optymizm Polaków rósł stopniowo od 1993 roku z krótką przerwą na początku tego wieku po wprowadzeniu czterech dużych reform społecznych przez rząd Jerzego Buzka. Szczególne jednak przyspieszenie poprawy nastrojów społecznych i wzrostu wiary w pomyślną przyszłość nastąpiło po 2005 roku. I nic dziwnego - gospodarka ruszyła z kopyta, kurczyło się szybko bezrobocie, rosły dochody ludności, złoty tak się umacniał, że wakacje i zakupy za granicą stawały się nie droższe, a często wręcz tańsze od krajowych. Rok 2008 to okres najlepszej w historii kondycji psychicznej Polaków, dorównującej już niemal kondycji rozwiniętych społeczeństw zachodnich. Komentując ówczesne wyniki sondażu proponowałem wręcz wizerunek Polaka malkontenta i pesymisty wyrzucić do kosza mitów narodowych. Dzisiaj ten kosz należy odszukać i rozważyć, czy nie wyjąć z niego ponownie owego wizerunku", uważa profesor Janusz Czapiński, psycholog społeczny.

Większość ankietowanych Europejczyków (w sumie z 16 krajów) to osoby określające się jako: optymiści (blisko 80%), osoby aktywne (blisko 80%) oraz osoby zdecydowane (także niemal 80%). Często przypisywaną sobie cechą jest wśród nich także ostrożność (ponad 60%). Spośród wszystkich narodów objętych sondażem, to Polacy najrzadziej przyznają się do optymizmu (tylko 62% na tle średniej europejskiej 77%). Relatywnie niski odsetek osób przyznających się do optymizmu występuje również wśród Francuzów (71%), Portugalczyków (71%) i Rosjan (74%). Z kolei największymi optymistami są według deklaracji Holendrzy (86%). Często też wskazania takie występują wśród Szwedów (84%) i Szwajcarów (83%). Do pesymizmu Europejczycy przyznają się rzadko. Nawet Polacy, wśród których nie ma aż tak wielu optymistów, jak w innych krajach, także niechętnie wskazują na pesymizm, jako swoją cechę osobowości (jedynie 9% deklaruje jej występowanie). Na tle wszystkich respondentów do pesymizmu przyznają się najczęściej Portugalczycy (niemal co czwarty ankietowany).

„Na szczęście nastrój Polaków nie jest jeszcze tak negatywny jak kilka lat temu. Ciągle większość, prawie dwóch na trzech rodaków uważa się za optymistów i jest to najpowszechniej podzielany rys naszej tożsamości. Ale to i tak dużo mniej niż w innych krajach europejskich, które zostały przecież dotknięte kryzysem gospodarczym znacznie silniej niż Polska. Po drugie, nie wiadomo, na jakim etapie kryzysu się obecnie znajdujemy i czy odwrót od dobrego nastroju to tylko chwilowa reakcja na przejściowe trudności życiowe, czy też bardziej trwały trend ku narodowej smucie. Za optymistycznym scenariuszem rychłego powrotu do narodowego optymizmu przemawia lepsze niż w przeszłości wyposażenie Polaków w skuteczne strategie radzenia sobie z zagrożeniami, głównie dzięki rosnącemu stale wykształceniu i doskonaleniu sposobów gry z państwem. Są też jednak przesłanki dla spełnienia się scenariusza pesymistycznego. A główną z nich jest brak solidarności i nieumiejętność działań zespołowych. W pojedynkę z kryzysem trudno dać sobie radę", dodaje profesor Czapiński.