Polaka i Europejczyka portret własny

Polacy postrzegają się głównie jako optymiści (62%), osoby aktywne (61%) i zdecydowane (58%). Rzadko przyznajemy się do bierności, pesymizmu czy niezdecydowania. W portrecie Polaka wyróżnikiem jest otwartość, którą Polacy deklarują częściej niż przeciętny Europejczyk. Za osobę otwartą uważa się ponad połowa polskich respondentów (53%), którzy wzięli udział w badaniu.

- Owszem bywamy otwarci, ale tylko w relacjach z najbliższymi (członkami rodziny i przyjaciółmi) - wyjaśnia profesor Janusz Czapiński, psycholog społeczny. - W odniesieniu zaś do tych, których nie znamy lub znamy słabo, jesteśmy najbardziej w Europie nieufni, pełni podejrzeń o nieczyste intencje.

W ciągu ostatnich trzech lat nastąpiły duże zmiany w deklarowanych cechach osobowości Polaków. Duży wzrost liczby respondentów przyznających się do takich cech, jak: optymizm, aktywność, ostrożność czy patriotyzm lokalny był widoczny w wynikach edycji z 2008 roku. W tegorocznej edycji obserwujemy znaczny spadek. Zmalał również odsetek osób nowoczesnych i przyznających się do tradycjonalizmu.

Na tle Europy Polacy wydają się częściej patriotami lokalnymi. W przeciwieństwie do innych Europejczyków, bardzo rzadko przyznajemy się, że jesteśmy światowcami (Polska 22%, średnia dla Europy 46%). Również w mniejszym stopniu postrzegamy się jako tradycjonalistów, osoby konwencjonalne czy powściągliwe.

Pomimo bardzo częstych wskazań Polaków na aktywność, na tle Europy jest to jednak najniższy wskaźnik. Oprócz Polaków (tylko 61%), najmniej aktywni są według deklaracji Brytyjczycy (62%) oraz Rosjanie (64%). Jako osoby aktywne najczęściej postrzegają się Holendrzy (86%) i Węgrzy (85%), ale też stosunkowo często są to Belgowie (84%), Francuzi (84%), Portugalczycy (84%) i Hiszpanie (83%).

Do bierności - jako cechy osobowości - zdecydowanie najczęściej przyznają się ankietowani Brytyjczycy (blisko 40%). Stosunkowo często cecha ta występuje wśród Finów (21%).

Jacy jeszcze są Europejczycy? Wśród Belgów występuje najwyższy odsetek osób ostrożnych (niemal 80%). Finowie to naród zdecydowanie konwencjonalny (cecha ta występuje najczęściej ze wszystkich narodów - 85%) i raczej ostrożny. Częściej niż inni są też patriotami lokalnymi (blisko 60%). Portugalczycy są na tle Europy najbardziej powściągliwi (niemal 80%). Często też określają się jako światowcy (60%).

Rosjanie uważają się za osoby nowoczesne (częściej niż inni Europejczycy, blisko 50%). Rzadko też przyznają się do tradycjonalizmu. Szwedzi to najwięksi w Europie tradycjonaliści (64%). Charakteryzuje ich także otwartość (65%). Wśród Szwedów występują też stosunkowo często osoby porywcze, a ponad połowa ankietowanych Szwedów uważa się za światowców. Węgrzy to naród zdecydowany (86%). Także najczęściej w Europie przyznający się do oryginalności (67%) i bycia światowcami (64%). To naród tradycjonalny (najczęściej w Europie - 64%, razem ze Szwedami), ale niekonwencjonalny (najrzadziej - 30%).

Brytyjczycy są bierni częściej niż inni (blisko 40%) i niezdecydowani (25%). Wielu wśród nich to też osoby ostrożne i konwencjonalne. Holendrzy to naród najbardziej zdecydowany (obok Węgrów), a także najbardziej aktywny i optymistyczny. Stosunkowo często są to osoby konwencjonalne. Francuzi to często naród powściągliwy. Do powściągliwości przyznaje się także wielu Niemców. Wśród Niemców często też występują patrioci lokalni.