Postanowienia noworoczne: co robić, by je wypełnić?

Co lepsze: stopniowa zmiana czy rewolucja?

To jak intensywnie powinniśmy wprowadzać zmiany zależy od naszej osobowości. Jedni wolą przeprowadzić całkowitą rewolucję, odmienić się w jednym momencie. Motywacją do takiego działania najczęściej są złe doświadczenia. W konsekwencji choroby lub rozwodu może nastąpić dezintegracja pozytywna, czyli proces prowadzący do zmiany. Negatywne doświadczenie sprawia, że dotychczas istniejąca struktura rozpada się. I choć na początku może nam się wydawać, że jest to zmiana na gorsze - za chwilę może się okazać zbawienna i pozytywna.

Zwykle jednak proces zmian zachodzi stopniowo. Jeden dobry , jeden mały krok jest w stanie uruchomić pozytywne zmiany w innych obszarach. Z badań wynika, że osoby, które zaczynają ćwiczyć mają lepszy nastrój, dbają o zdrowe odżywianie, rzadziej tracą nad sobą panowanie, przestają palić, krócej oglądają telewizję, lepiej śpią, poprawiają jakość relacji z bliskimi, a nawet częściej myją zęby. Dzięki jednej drobnej zmianie następuje efekt domina.

Jak reagować na porażkę?

Jedno niepowodzenie może uruchomić szereg szkodliwych konsekwencji. Z porażkami radzimy sobie różnie – jedni upadają, inni podnoszą się jeszcze bardziej zmotywowani. Carol Dweck, amerykańska psycholog społeczna wskazuje, że rozróżnienie to wynika z przekonań ludzi o stałości lub zmienności osobowości. Jeśli uważamy, że jesteśmy ukonstytuowanymi jednostkami, o stałych przekonaniach i postawach, porażka jest dowodem na naszą niską skuteczność. Gdy natomiast wierzymy, że nasz rozwój podlega ciągłym zmianom i nie jest zakończony (co jest znacznie bliższe prawdzie), niepowodzenie stanowi jedynie informację zwrotną odnośnie naszych działań. Możliwe, że kierunek albo środki były niewystarczające? Może nie włożyliśmy w działania wystarczająco dużo pracy? Należy spróbować znaleźć odpowiedzi na te pytania i zmodyfikować następne procesy.

Jak wytrwać w postanowieniu?

Do wykształcenia nawyku potrzeba około 3 miesięcy. Badania Gabriele Oettingen i Petera Gollwitzera pokazują jednak, że czas po zakończeniu tego okresu stanowi punkt krytyczny w kontekście podtrzymania zamierzonego celu. Najwięcej osób porzuca swoje właśnie w tym czasie, wychodząc z założenia, że przecież możemy sobie trochę odpuścić i dogodzić - w końcu już tyle wytrwaliśmy w postanowieniu. Dodatkowo rozpraszają się siły, które pierwotnie motywowały nas do podjęcia zmiany. Dlatego w tym momencie należy być niezwykle czujnym. Warto wtedy korzystać z intencji implementacyjnych oraz symulacji mentalnych procesu. Polegają one na tym, że wyobrażamy sobie drogę działania, poszczególne kroki, które musimy podjąć aby osiągnąć swój cel. Nie koncentrujmy się na samym pozytywnym wyniku, bo najczęściej odciąga nas to od działania - mamy wówczas poczucie, że sukces już niemal nastąpił. Aby się to stało, trzeba się jednak wysilić. Symulacje procesu sprawiają, że łatwiej nam ten wysiłek podjąć.

Nie ma łatwego przepisu na efektywność i wytrwałość. Bez wątpienia nie jest nim wyobrażanie sobie już osiągniętego wyniku i celebrowanie sukcesu zanim podejmiemy jakikolwiek wysiłek, aby go osiągnąć. To, co może nam pomóc to skupienie się na drodze - procesie dążenia do celu. Wyobrażanie sobie kolejnych kroków działania, które muszą być podjęte, aby osiągnąć cel sprawia, że zaczynamy dostrzegać wzajemne powiązania pomiędzy poszczególnymi etapami działania, formułując w ten sposób spójny plan akcji. Dostrzegamy także przeszkody, które mogą się pojawić i utrudnić nam dążenia, dzięki czemu jesteśmy w stanie wprzód przygotować “plan B”. To właśnie droga, która prowadzi nas do upragnionego celu jest kluczem do sukcesu, który staje się wówczas miłym “produktem ubocznym” naszej efektywności.